Yüksek ve düşük tutarlı mevduat hesaplarının faiz oranları arasındaki fark, enflasyon beklentilerinin bozulduğu ve para politikasının sıkılaştığı dönemlerde yükseliyor - TCMB araştırması
TCMB internet sitesinde yeni bir Ekonomi Notu yayımlandı:
Notun bazı bölümlerinde şu bulgulara yer verildi:
Mevduat büyüklüğü mevduat faiz oranları üzerinde etkili olan faktörlerden biri olup analiz edilen son 10
yıllık dönemde yüksek tutarlı mevduata uygulanan faiz oranları, düşük tutarlı mevduata uygulanan faiz
oranlarından daha yüksek gerçekleşmiştir.
Literatürde değinildiği üzere, yüksek tutarlı mevduat sahibinin finansal okur yazarlığının daha fazla olması, banka riskliliğini daha iyi izlemesi ve faiz oranları değişimine daha duyarlı olması bankaların bu müşterilerine daha yüksek faiz vermelerine neden olmaktadır.
Düşük tutarlı mevduatın sigortalanan kısmının daha fazla olması ve bankaların sigortalı mevduata daha az faiz önermesi de faiz farkının oluşmasına yol açan faktörlerden diğeridir.
Türkiye örneğinde yüksek ve düşük tutarlı mevduat veri setinden yararlanılarak elde ettiğimiz betimsel ve ampirik bulgularımız, yüksek ve düşük tutarlı mevduat hesaplarının faiz oranları arasındaki farkın enflasyon beklentilerinin bozulduğu ve para politikasının sıkılaştığı dönemlerde yükseldiğine işaret etmektedir. Literatürle uyumlu olarak, bankaların büyüklüğünün ve likit olma durumlarının (piyasa fonlaması payının) da mevduat büyüklüğüne göre faiz farklılaşmasında etkili olduğu görülmektedir.
Ayrıca, analiz döneminde uygulanan TL mevduat payının artırılmasına yönelik politikaların faiz farkının yükselmesine neden olduğu bulunmaktadır. Yine literatürle ilişkili olarak, banka spesifik değişkenlerden, mevduat dışı fonlama payı ve maliyeti, sermaye yeterlilik rasyosu ve kredi büyümesi de dönemsel olarak mevduat faizlerinde etkili olmaktadır. Bununla birlikte, kur korumalı hesapların mevduattaki payı düştükçe ve enflasyon beklentileri iyileştikçe söz konusu faiz farkının azalacağı değerlendirilmektedir. Düşük tutarlı mevduata sahip yatırımcıların yüksek tutarlı mevduata benzer faizler alması, yatırımcının tüketim yerine tasarruf tercihini artırarak enflasyon görünümüne olumlu
katkıda bulunacaktır.
