Mali tablolar ve kârlılık borsanın ve hisselerin ana yakıtıdır. Kârlılık, yatırım harcamaları ve finansal yapı, şirket değerlemelerinin ana yapı taşlarını oluşturur. 

Şirketlerin açıkladığı bilançolar, hem endeksin gidişatını hem de hisse performanslarının belirleyicisi olabilir. Bireysel ve kurumsal yatırımcılar bu bilançolardaki detayları inceler ve bir yol haritası belirler.

Şirketin açıklamış olduğu net kâr, FAVÖK, ciro, net borç gibi rakamlar şirketlerin hem değerlemesinde hem de çarpan analizlerinde kullanılır. 

Endeks üzerinde bir baskı olsun olmasın, güçlü bilanço açıklamayı başaran şirketler, değerlemesine göre mâkul fiyattan işlem görüyorsa mutlaka orta-uzun vadede yatırımcılar tarafından takip edilir.

3. Çeyrek Nasıl Geçti?

Sermaye Piyasası Kurulundan (SPK) ek süre talep eden ve bilanço açıklama tarihleri farklılık oluşturan şirketler dışında 508 şirket mali tablolarını kamuoyuyla paylaştı. Bu 508 şirketin 210 tanesi net zarar ilan ederken, 100 şirket ise bir önceki senenin 3. çeyreğine göre net zarardan net kâr pozisyonuna geçiş yaptı.

Yüzdesel olarak incelendiğinde ise geçen yılın 3. çeyreğinde zarar açıklamayan şirketlerden 111 şirket, net kârını geçen senenin aynı dönemine göre artırmayı başardı.

Artan kredi maliyetleri sonrasında geçen yılın aynı dönemine göre 284 şirketin net borcu artış gösterirken 46 şirket net borç pozisyonundan net nakit pozisyonuna geçiş yaptı. 27 şirket ise net nakit pozisyonundan net borç pozisyonuna döndü.

BIST 100 endeksinde yer alan şirketlerin bilanço açıklama tarihinden sonra getirileri incelendiğinde en fazla getiri sağlayan 10 hissenin 9’unun brüt kârı artış gösterirken 7’sinin ise net kârı artış gösterdi.

Yatırım harcamaları kalemi incelendiğinde ise 223 şirketin yatırım harcamaları artış gösterdi.

Hangi Şirketler Öne Çıkıyor?

3. Çeyrek mali tabloları incelendiğinde 9 aylık dönemde net kârını artırmayı başaran 30 tane BIST 100 şirketi bulunuyor.

Şirket Net Kâr Artışı (%)
ENERY 800.1%
TTKOM 491.0%
KTLEV 308.3%
YEOTK 136.5%
THYAO 132.5%
ASTOR 122.7%
CLEBI 105.0%
MIATK 94.1%
TURSG 93.5%
GOLTS 91.2%

Bu tablo, net kârını en fazla artırmayı başaran şirketleri ve net kâr artış yüzdelerini göstermektedir. Konsolide 9 aylık dönemler hesaplamaya dahil edilmiştir.

Net Kâr, enflasyon muhasebesinden sonraki süreçte net parasal pozisyon kaybı sonucunda birçok şirkette yatırımcıların zor analiz ettiği bir duruma geldi. Ayrıca şirketlerin tek seferlik yazdığı kârlarda net kârın yükselişinde etkili olabiliyor.

Enflasyon muhasebesi uygulamasının hayatımıza girmesinden bu yana enflasyona göre düzeltilmiş mali tablolarda en önemli kalem operasyonel kârlılığı yansıtan FAVÖK oldu. 

BIST 100 endeksine dahil şirketler incelendiğinde FAVÖK’ünü artıran 23 şirket bulunurken 11 şirket FAVÖK zararı yazdı.

Şirket FAVÖK Artışı (%)
MGROS 701%
ECILC 115%
KTLEV 110%
CIMSA 95%
KRDMD 69%
TKFEN 64%
ISMEN 47%
CLEBI 40%
TAVHL 39%
MPARK 38%

Bu tablo, 2023 yılı üçüncü çeyrek sonuçlarına göre FAVÖK'ünü en fazla artıran şirketleri göstermektedir.

BIST 100 endeksine dahil şirketler incelendiğinde, geçen yılın aynı çeyreğine göre 47 şirketin yatırım harcamaları geçen yılın aynı çeyreğine göre artış gösterdi. Genel anlamda yüksek kredi maliyetleri ve yüksek işletme sermayeleri yatırım harcamalarının da yükselmesine yol açtı. 

Şirket Yatırım Harcaması (%)
ODAS 221%
CANTE 211%
AKSEN 156%
VESTL 138%
AGHOL 131%
SOKM 112%
TUKAS 93%
ARCLK 88%
DOHOL 60%
SISE 60%

Bu tablo, piyasa değerine oranla en fazla yatırım harcaması yapan şirketleri ve bu oranları göstermektedir. Konsolide 9 aylık dönemler hesaplamaya dahil edilmiştir.

Kaynak: Midas & Finnet