Türkiye’nin en büyük ham petrol işleme kapasitesine sahip şirketi Tüpraş, Avrupa’nın ise en büyük 7. rafineri şirketi konumunda bulunuyor.
Fakat şirketin hisseleri son 6 ayda yükseliş kaydedemezken endekse relatif olarakta negatif getiri sağladı.
Peki Neden Son 6 Ayda Endeksin Altında Getiri Sağladı?
Şirketin ilk çeyrek sonuçlarında Mart ayında İzmit Rafinerisinde bulunan fuel oil dönüşüm tesisinde, planlı bakım çalışmaları nedeniyle üretime 92 gün ara verilmesi ve geçen senenin ilk çeyreğine göre güçsüz kalan benzin ve dizel makası ile beraber geçen senenin aynı dönemine göre enflasyon muhasebesi uygulanmış mali tablolarda FAVÖK’te 54%, net dönem kârında ise 89% daralma meydana geldi.
2024 yılının 2. çeyrek mali tablolarında ise beklenti üstü kâr rakamlarına rağmen 2024 revizelerinde aşağı yönlü revizyonlar hisse fiyatının yükselmesinde baskı oluşturmaya devam etti.
Ham petrol ve Brent petrol fiyatlarının küresel talepteki daralma sonucunda baz etkisiyle yıllık olarak düşmesi şirketin bu revizyonları gerçekleştirmesine sebep oldu.
2. çeyrekte yüksek faizlerin devam etmesi ve Çin tarafından gelen zayıf sanayi üretimi talepteki daralmayı gösterirken ham petrolün son 2 ayda 15% düşmesi 3. çeyrek beklentilerinde de zayıf bilanço beklentisi oluşturmaya devam ediyor.
Marjlarda Zayıflama
Ham petrol fiyatları geçen senenin 2. çeyreğinde 110 dolar seviyelerine ulaşırken 3. çeyrekte ise ortalama olarak 80 dolar seviyelerinde gerçekleşmişti. Güncel olarak 70 doların altına sarkan ham petrol fiyatları ürün marjlarında tehdit oluşturmaya devam ediyor.
Motorin fiyatları ise dolar bazında geçen senenin 2. çeyreğinin üstünde bulunurken 3. çeyrekte zayıflama gösterdi. 2023 yılında 25-30 dolar seviyesinde bulunan motorin fiyatları cari dönemde 15 dolar seviyesinin altında bulunuyor.
Jet yakıtı fiyatları ise aynı şekilde 2. çeyrekte yıllık olarak yükselsede 3. çeyrek itibarıyla geçen yılın aynı dönemine göre oldukça güçsüz seyir izlemekte. 2023 yılının Eylül ayında ortalama 34 dolar olarak gerçekleşen jet yakıtı fiyatları cari dönemde 13 dolar civarında fiyatlanıyor.
Hem ham petroldeki geri çekilme hem de motorin ve jet yakıtındaki yıllık bazdaki geri çekilme Tüpraş’ın 3. çeyrek mali tabloları için baz etkisiyle aşağı yönlü riskleri sürdürüyor.
Şirketin 2024 Beklentileri
Tüpraş, 2.çeyrek mali tabloların açıklanmasıyla beraber ürün marj beklentisini 14 dolar/v’den 12 dolar/v seviyesine çekti. Yatırım planlamasını ise 500 milyon dolardan 400 milyon dolara düşüren şirket, kapasite kullanım oranı beklentisini 85-90%, toplam üretim beklentisini de 26 milyon ton ve toplam satış beklentisini 30 milyon ton seviyesinde korudu.
Faiz İndirimleri Etkisini Gösterecek Mi?
Avrupa Merkez Bankası (ECB) 12 Eylül tarihinde 25 baz puanlık faiz indirimi gerçekleştirdi. Ayrıca Fed 18 Eylül tarihinde 50 baz puanlık faiz indirimi gerçekleştirirken enflasyondaki düşüş hızının devam etmesi durumunda yeni faiz indirimlerinin de gelebileceğini belirtti.
Avrupa tarafında eşik değerin altına gelen PMI verileri ve özellikle Almanya’da dip seviyelere ulaşan sanayi üretimi, enflasyon hedeflerine yakınlaşan Avrupa Merkez Bankası’nın gelecek dönemde de faiz indirim sürecine devam etmesine sebep olabilir.
Diğer taraftan ABD tarafında Fed’in yıl sonuna kadar 50-75 baz puanlık bir faiz indirimi daha yapması da bekleniyor.
Küresel tarafta faiz indirim sürecinin talep tarafında yaratacağı pozitif etki petrol fiyatlarında da yukarı yönlü riskleri destekleyebilir.
Fakat faiz indirimlerinin talep tarafında yaratacağı pozitif etkinin orta vadede yansıması belirtilebilir. Her ne kadar faiz indirimleri 3. çeyrekte gerçekleşmiş olsa da talebe yansıması beklenenden uzun sürebilir.
Diğer taraftan Çin’in sanayi üretimi ve büyüme verileride yakından takip edlilecek.
Güçlü Temettüleri Devam Ediyor
Tüpraş Nisan ayında yatırımcılarına net 9,34 TL temettü dağıtımı gerçekleştirmişti. Şirket 2. çeyrek mali tablolarının açıklanmasıyla beraber 27 Eylül tarihinde net 10,74 TL temettü dağıtımı daha gerçekleştirecek.
Güncel fiyatına göre şirketin temettü verimi 2024 yılı içerisinde 12,1% olmuş olacak. Bu Borsa İstanbul’daki en yüksek temettü verimlerinden birine tekabül ediyor.
Şirket ayrıca önümüzdeki yıllarda da kârının 80%’ini ortaklarıyla paylaşmaya ve yüksek kâr payı dağıtmaya devam edeceklerini de açıkladı.
Şirketin 2022-2035 Yatırım Planları
2024 yılında 500 milyon dolar yatırım yapan TUPRS’ın 2035 yılına kadar her yıl 350 milyon dolar yatırım yapma hedefi bulunuyor.
Şirket, 2022-2035 hedefleri kapsamında sürdürülebilir rafinaj yatırımı kapsamında 2,3 milyar dolar yatırım harcaması, 3 milyar dolar da kümülatif FAVÖK bekliyor.
Yine aynı hedef kapsamında biyoyakıt tarafında sürdürülebilir yakıt üretimi için 600 milyon dolar yatırım harcaması yapan şirket, 1,1 milyar dolar kümülatif FAVÖK bekliyor.
Şirketin 2022-2035 dönemi içerisinde sıfır karbonlu elektrik yatırımı, yeşil ve hidrojen yatırımı için yaklaşık 2 milyar dolar yatırım harcaması, 1 milyar doların üstünde de kümülatif FAVÖK beklentisi bulunuyor.
10 yılda toplam üretim kapasitesini 3 katına çıkarmak isteyen şirket, 2050 yılına kadar net karbon 0 olmak için 10 milyar dolar yatırım harcaması planlıyor.
Akaryakıt, LPG, baz yağ gibi petrolün direkt etkili olduğu ürün üreten Tüpraş, karbon ayak izini azaltmak için yenilenebilir enerjiye yatırımlar yaparak saf üretim hedefini 2035 yılına kadar 3 katına çıkarmayı planlıyor.