Geçen yıldan beri kim bilir kaç kez yazdım; hem endeksten yola çıkarak hesapladığım “görünür” ücreti, hem de bu ücretin tanımla uzaktan yakından ilgisinin olamayacağını... Konu TÜFE'deki “uzman doktor muayene ücreti” kalemi.
Geçen yılın ortasında 34-35 liralarda hesaplanan bu ücret, ocak ayındaki %90’lık artışla bir anda 65 liraya fırlamış(!) görünüyordu.
TÜİK geçen yılki yazımdan sonra bu kalemin yalnızca uzman doktor muayene ücretinden oluşmadığını, kapsamda hastanelerde ödenen katılım paylarının da olduğunu açıkladı.
İyi güzel de, TÜİK hem bu açıklamayı yaptı, hem de kendisini yalanlar bir şekilde 2025 yılının madde sepetinde 0621201 kodlu bu kalemin açıklamasını yine “uzman doktor muayene ücreti” olarak verdi.
Ben de bu köşede 5 Şubat’ta yer alan yazımda bu çelişkiyi ve özensizliği eleştirdim ve sordum:
“Sahi niye böyle yapıyorlar acaba? Bilemem ama herhalde kamuoyundaki tepki umursanmıyor, daha da önemlisi kendilerine dönük güvensizlikten de rahatsızlık duyulmuyor.”
Nihayet düzeltildi
TÜİK yaptığı yanlışı nihayet görmüş olacak ki “uzman doktor muayene ücreti” tanımını madde listesinden kaldırdı.
Şubat ayı enflasyon verilerinin açıklandığı haber bültenine ilişkin istatistik tablolarda yer alan madde listesinde 0621201 koduyla yer alan kalemin tanımı “doktor muayene ücreti ve katılım payları” olarak değiştirildi.
0621201 yedili koduna temel teşkil eden 06212 beşli kodunun tanımı ise yine biraz farklılık gösteriyor. Bu beşli kodun tanımı “ayakta tedavi hizmetleri (muayene ücreti, muayene katkı payı vb.)” olarak geçiyor.
Ortalama ücret 50 lira
Beşli kodu 06212 olan ayakta tedavi hizmetlerinde ocak ayında katılım paylarındaki artıştan dolayı %90’lık bir yükselme yaşanmıştı. Katılım payı zammı “şubat enflasyonunu kurtarmak” adına belli oranda geri alınınca bu kalemde şubatta %23 oranında gerileme kaydedildi.
Böylece ocak ayında 65 liraya çıkan bu kalemdeki ücret, geçen ay 50 liraya gerilemiş oldu.
Asıl yapılması gereken...
Bu düzeltme göstermelik bir düzeltme. Asıl yapılması gerekenin 06212 beşli kodunda yer alan hizmetleri ayrıntılı hale getirmek olduğu ortada.
TÜFE’nin bugünkü yapısıyla uzman doktor muayene ücretinin ne kadar olduğunu, hadi tutar gizleniyorsa da bu muayene ücretindeki artışın hangi ay ne oranda dikkate alındığını bilmiyoruz.
Özel hastane muayene ücretlerine ilişkin bilgiye sahip değiliz.
Dedim ya bu kalemler için hangi tutarın dikkate alındığı da açıklanmayacaktır, diğer tüm kalemlerde olduğu gibi. Ama en azından 06212 beşli kodu daha ayrıntılı hale getirilerek hangi hizmette ne kadar artış olduğu görülebilir. 06212 kodunun devamı olarak 06213, 06214 gibi yeni kodlar açılabilir.
Ama hayır; hepsi 06212 kodunun içine atılacak ve sonuçta hiçbir şey görülmeyecek!
Hani Meclis’te torba yasa düzenlemeleri pek popüler ya, birbiriyle hiç ilgisi olmayan konular bir torbaya konuluyor ya, TÜİK’in sağlıkla ilgili bu kalemi de öyle...
Özel muayenehanedeki doktor muayene ücreti de, özel hastanedeki ücret de, devlet hastanesindeki katılım payı da bir torbaya konuluyor ve ortalaması alınıyor.
Peki ortalama alınırken ağırlıklar ne, o da belli değil. Sonra da vatandaşa “Bu hizmetlere ortalama 50 lira ödüyorsun” deniliyor.
Peki vatandaş bu tutar karşısında “Siz bizimle dalga mı geçiyorsunuz” demekte haksız mı?
Kaldı ki sorun şu; diyelim bu hizmetlerin ortalaması gerçekten 50 lira, mümkün değil ya, diyelim 50 lira. Böyle bir tutar tabii ki kimseye inandırıcı gelmiyor. Bu yüzden de, tümüyle doğru hesaplansa ve açıklansa bile diğer oranlara olan güven kayboluyor.
En büyük sorun ise başka; vatandaşın açıklanan orana inanmıyor olması hiç mi hiç umursanmıyor.
Gerçek enflasyonun daha yüksek olduğunu düşünen vatandaşın -ki o vatandaşların önemli bir bölümü de fiyatları belirleyen kesim- ona göre davranıp fiyatları yukarı çektiği de göz ardı ediliyor.
• Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve borsagundem.com.tr’nin editoryal politikasını yansıtmayabilir.
