SIPRI’nin (Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü) 2023 yılına ilişkin açıkladığı raporda, “9 yıldır üst üste artan küresel askeri harcamalar, tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 2 trilyon 443 milyar dolara yükseldi. 2009’dan bu yana ilk kez harcamalar SIPRI’nin belirlediği tüm beş coğrafi bölgede artış gösterdi. Özellikle de Avrupa, Asya, Okyanusya ve Ortadoğu’da büyük artış kaydedildi” ifadesine yer verildi.
2023 yılında 16 milyar dolar savunma harcaması gerçekleştiren Türkiye ise 2024 yılı bütçesinde 1 trilyon 133,5 milyar TL savunma harcaması gerçekleştirmeyi planlıyor. Yıl ortalaması olarak 33 dolar/TL kurunu aldığımızda 34 milyar doları aşan bir savunma bütçesine işaret ediyor. Bu rakam geçen senenin 2 katından fazla bütçe ayrılması anlamına gelirken artan jeopolitik gerilimler sonucunda 2025 için de Türkiye’nin güçlü savunma bütçesi açıklaması muhtemel olabilir.
Geçtiğimiz günlerde de Savunma Sanayii ile ilgili bazı düzenlemeler hakkında kanun Savunma Sanayii Destekleme Fonu (SSDF) kaynaklarının artırılması amacıyla kanun teklifi görüşmeleri yapıldı.
Buna göre, vergi beyannamelerinden, gümrük idarelerine verilen beyannamelerden, sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta prim bildirgeleri ve aylık prim ve hizmet belgesi ile muhtasar beyannamenin birleştirilerek verilmesiyle oluşturulan beyannamelerden alınan damga vergisi tutarı kadar, yıllık gelir vergisi beyannamelerinden ise damga vergisi tutarının yarısı kadar katkı payı alınabildeceği öğrenilmişti. Öte yandan aynı amaçla tapu ve kadastro işlemlerinden taşınmaz satışlarında alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı 750 lira, diğer işlemlerde adına işlem yapılandan 375 lira olarak katılma payı alınacabilecekti.
Ayrıca Limiti 100 bin lira ve üzerinde olan kredi kartları hamillerinin de her bir kart başına yıllık 750 lira katılma payı ödemesi de gündeme gelmişti.
Konuyla alakalı Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek kredi kartı limitlerinin vergilendirilmesini öne çıkararak ‘’Zor bir coğrafyadayız, caydırıcılık gücünü artırmalıyız. Bu paketin bir kuruşu bütçeye gitmeyecek, doğrudan savunma sanayii fonuna aktarılacak.’’ demişti.
Fakat AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, savunma sanayii destekleme fonu görüşmelerinin ertelenerek 2025 yılına bırakıldığını açıkladı.
Bu Gelişmeler Neden Önemli?
Orta Doğu’da yaşanan gerilimlerin artması ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıklamaları savunma sanayisine olan önemi gösterirken küresel tarafta da kutuplaşmanın artması askeri harcamaları zirveye çıkartmaya devam ediyor.
Özellikle yerlileşme adımları kapsamında Türkiye’de savunma sanayii yatırımları hız kesmeden devam ederken savunma sanayisine ürün ve hizmet gerçekleştiren şirketler ön plana çıkıyor.
Savunma sanayii denilince akla ilk gelen şirketlerden Aselsan 15 Kasım’da 3. çeyrek mali tablolarını açıklayarak 3. çeyreğe ilişkin ilk mali tabloyu açıklayan şirket oldu.
ASELS hisseleri son 20 senede temettü ödemeleri hariç 1041 kat getiri sağlamayı başarırken son 5 senede 12 kat getiri sağlamayı başardı.
Dünya’nın en büyük 100 savunma ve havacılık sanayii şirketlerini kapsayan Defence News Tops listesinde 2022 yılında 47. sırada bulunan Aselsan 2023 yılında 5 basamak birden atlayarak 42. sıraya yükselmişti.
ASELS Bilanço Analizi.
Şirket 2024 yılının 3. çeyreğinde beklentilerin hafif altında 2 milyar TL net kâr açıkladı. Şirketin FAVÖK’ü ise beklentilerin 3% üstünde 4,92 milyar TL olarak gerçekleşti.
Geçen senenin aynı dönemine göre brüt kâr marjı artış gösterirken FAVÖK marjında hafif daralma meydana geldi. 2.2 milyar TL’lik net parasal pozisyon kaybı net kâr üzerinde baskı oluştururken 2,05 milyar TL’lik ertelenmiş vergi geliri ise net kâr rakamına destek oluşturdu.
Analistlerin verdiği ortalama hedef fiyatları incelediğimizde ortalama hedef fiyatın 90,54 TL olduğu gözlemlenirken şirketin hisseleri güncel olarak 56,40 TL’den işlem görüyor. 12 aylık hedef fiyatlara göre ASELS hisseleri 61% oranında potansiyel taşıyor.
2024’ün ilk yarısında 2,6 milyar dolarlık sipariş alan Aselsan, ilk 3 çeyrekte ise 3,2 milyar dolar tutarında sipariş aldı.Şirket ayrıca 2024’ün ilk üç çeyreği itibarıyla 12,6 Milyar tutarında bakiyeyi sipariş aldı. Alınan bakiyeyi siparişlerin ise büyük kısmı 2025 ve 2026 yıllarında tamamlanacak.
2024 Beklentilerinde Revizeye Gitmedi
Şirketin yayınlamış olduğu yatırımcı sunumunda 2024 yıl sonu için TMS29 (enflasyon muhasebesi) uygulanmış mali tablolarda 2024 yılında 10% net satış büyümesi hedefi bulunurken FAVÖK marjının ise 22% seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.
Şirket ayrıca yıl boyunca 14 milyar TL yatırım harcaması yapmayı planlıyor.
Büyük Teknoloji Yatırımları
Şirketin savunma sanayisi dışında enerji, ulaşım, akıllı sistemler gibi faaliyet alanları da bulunuyor.
Şirketin yapay zekâ tarafında ASEL-GPT yatırımı, enerji tarafında rüzgar enerjisi türbini üretimi ve enerji depolama sistemleri gibi büyük yatırımları bulunmakta.
Şirketin, savunma sistem teknolojileri üretim ve test tesisini kurmanın yanı sıra radar kapasitesinin artırılması için radar sistem entegrasyon ve üretim otomasyon merkezi yatırımı bulunuyor.
Ar-Ge çalışmalarına başladığı foton dedektörler için bir foton dedektör ve nanoteknoloji tesisi yatırımları da planlanmakta.
Şirket, görüş sistemlerine talebin arttığını belirterek EO FLIR sistemleri üretim tesisini kurmak ve kapasitenin artırılması yönünde yatırım planlıyor.
Diğer Savunma Sanayisine Ürün ve Hizmet Gerçekleştiren Şirketler
Borsa İstanbul’da savunma sanayisine ürün ve hizmet gerçekleştiren başka şirketlerde bulunuyor.
Fakat savunma sanayisine verilen önemi göz önüne aldığımızda hisselerin çarpanlarının endeks ortalamalarına göre pahalı olduğunu vurgulamak gerekiyor.
Listede 3 hisse BIST 100 endeksinde bulunuyor. Listedeki hisselerin endeks ortalamalarına göre pahalı çarpanlarla işlem görmesi dikkat çekiyor.
Aselsan (ASELS), askeri alanda; hava savunma, radar, elektronik harp, elektro-optik, aviyonik, güdüm, kara ve silah sistemleri, su altı sistemleri, haberleşme, uydu ve uzay, komuta kontrol sistemleri ile sivil alanda ulaşım, güvenlik, enerji ve sağlık teknolojileri gibi birçok alanda ürün ve hizmet geliştiriyor.
Otokar (OTKAR) , toplu taşımacılık alanında otobüs, nakliye ve lojistik sektörü için hafif kamyon, savunma sanayii için tekerlekli zırhlı ve paletli zırhlı araçlar üretiyor.
Altınay Savunma Teknolojileri (ALTNY), hareket kontrol sistemleri, insansız sistemler, görünmezlik sistemleri, silah sistemleri, mühimmat imha ve üretim sistemleri alanlarında kamu, özel sektör ve yurt dışındaki çeşitli paydaşlarına ürün ve çözümler sunmakta ve çeşitli projelerin yükleniciliğini yapmaktadır.
SDT A.Ş (SDTTR).; ODTÜ Teknokent yerleşkesi içerisinde Ar-Ge’ ye dayalı alanlarda yerli ürünler ve yetenekler geliştiren bir savunma sanayi firması olarak faaliyet göstermektedir.
Şirket algılayıcı (radar, kızıl ötesi vb.) ve elektronik harp sinyal işleme ve analiz sistemleri, görüntü işleme ve analiz yazılımları, uydu yer istasyonları ile uydu sinyal/veri işleme ve analiz sistemleri, hava platformları ve silah sistemleri ile elektronik/aviyonik sistemler, kara platformları elektronik üniteleri, RF karıştırıcı sistemler, mühimmat güdüm elektroniği ve simülasyon/bilişim sistemleri özgün ve yerli olarak gerçekleştirilmektedir.
Onur Yüksek Teknoloji (ONRYT), 1990’lı yıllardan itibaren uluslararası firmalarla iş ortaklıkları kurarak, yeni nesil IP tabanlı ses ve veri haberleşme sistemleri geliştirmiştir. Ayrıca, sivil ve askeri havacılık sistemleri entegrasyonu yapabilen az sayıda yerli firmadan biridir. 2015 yılından itibaren yenilenebilir enerji teknolojilerine yönelmiş ve güneş enerji santralleri projeleri üzerinde çalışmıştır. Onur Yüksek Teknoloji, Türkiye’nin savunma sanayi ve havacılık kurumlarına hizmet vermekte olup, derinlemesine AR-GE çalışmaları ile sektördeki uzmanlığını artırmaya devam etmektedir.
Papilon Savunma (PAPIL), 2012 yılında Ankara’da hizmet vermeye başlamış, yerli biyometrik sistem geliştirici ve cihaz üreticisidir. Şirketin ana faaliyet, yurtiçi ve yurtdışı kamu kuruluşlarına ve özel ticari kuruluşlara sağlanan uçtan uca bütünleşik kamu güvenlik sistemleri, parmak izi tarayıcıları, avuç içi tarayıcıları, geçiş kontrol sistemleri, biyometrik iş istasyonları, parmak izi tarayıcıları, geçiş kontrol sistemleri, biyometrik iş istasyonları, mobil cihazlar, yüz tanıma, sanal gerçekliğe yönelik platform cihazları ve iris tanıma cihazlarının araştırma, geliştirme, üretim, entegrasyon işlemleri ile katma değerli bütüncül sistem inşasıdır. Papilon Savunma, Biyometrik kimlik sürecini ulusal ve uluslararası standartlara uygun şekilde yönetir; Polise, jandarmaya ve benzeri üst düzey önleyici güvenlik gerektiren kurumlara tam donanımlı ve yerli parmak ve avuç içi teşhis, yüz tanıma, iris tanıma sistemlerini, lokal ihtiyaçları göz önünde bulundurarak hizmet sunar.
Katmerciler Araç Üstü Ekipmanları (KATMR) , 38 yıllık deneyimiyle hem Türkiye araç üstü ekipman sektöründe hem de Türk savunma sanayii sektöründe faaliyet göstermektedir.
