Ekonomi

Piyasalar 5 Kasım’a odaklandı: Trump mı, Harris mi?

Trump’ın yeniden başkan seçilme ihtimalinin yükselmesi, yatırımcıların Trump’ın mali politikalarının ABD ekonomisine olası etkilerini tartışmasına yol açıyor

ABD başkanlık seçimleri, yalnızca Amerika için değil, dünya ekonomisi açısından da büyük önem taşıyor. Her seçmen, küresel piyasalara yön verecek bir tercihte bulunacak.

Trump’ın yeniden başkan seçilme ihtimalinin yükselmesi, yatırımcıların Trump’ın mali politikalarının ABD ekonomisine olası etkilerini tartışmasına yol açıyor. Geçmişte düşük vergi oranları ve büyük altyapı projeleriyle piyasalarda olumlu bir tablo çizen Trump, özellikle petrol ve doğalgaz gibi enerji kaynaklarını desteklemeye yönelik politikalarıyla bu sektörleri güçlendirebilir. Ancak bu durum, yenilenebilir enerji sektöründe bir yavaşlamaya neden olabilir.

Biden yönetimi tarafından başlatılan temiz enerji teşvikleri, yenilenebilir enerji şirketlerine büyük bir ivme kazandırmıştı; Trump’ın başkanlığında bu teşviklerin azaltılması, bu alandaki hisseler üzerinde baskı yaratabilir. Trump’ın vergi politikaları da yatırımcıların ilgi odağında. Göreve gelmesi durumunda kurumsal vergi oranlarını daha da düşürmeyi hedefleyen Trump, Çin ürünlerine yüksek gümrük vergisi uygulamayı planlıyor. Bu durum, Çin ile ticaret yapan ABD’li şirketleri olumsuz etkileyebilir. Elverişli vergi politikaları ise ABD’li sanayi ve madencilik şirketleri için olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.

Öte yandan Cumhuriyetçi bir yönetim altında savunma harcamalarının öncelikli olacağı beklentisi, savunma sanayi hisselerinin performansını destekleyebilir. Özellikle jeopolitik gerilimlerin arttığı bu dönemde savunma hisseleri öne çıkabilir. Ayrıca Trump’ın Amerika’yı dünyanın kripto merkezi yapacağına ilişkin açıklamaları, olası bir Trump zaferinde kripto varlıklar ve bu sektörde faaliyet gösteren şirketler için olumlu bir etki yaratabilir; analistlere göre Trump’ın seçilmesi durumunda Bitcoin fiyatının 80 bin dolara kadar çıkması beklenebilir. Kamala Harris’in başkan seçilmesi halinde ise Biden yönetiminin ekonomi ve enerji politikalarının devam etmesi bekleniyor. Bu durum, özellikle yeşil enerji projelerine yönelik mevcut teşviklerin süreceği anlamına geliyor. Öte yandan Harris, federal fonlu altyapı projelerinde Amerikan yapımı çelik, kereste, alçıpan, beton ve diğer ürünlerin kullanılmasını zorunlu tutarak yerli üretimi artırmayı hedefleyebilir, bu da altyapı sektörünü destekleyebilir.

Harris, gıda üretim sektöründe fiyat artışlarını kontrol etmeye yönelik düzenlemeler yapabileceğinin sinyalini vermişti; bu da gıda sektöründeki şirketlerin kâr marjlarının baskılanabileceği anlamına geliyor. Ayrıca, Harris’in ulusal bir sağlık sistemi olan “Medicare for All” teklifini desteklemesi, başkan olması durumunda ilaç fiyatlarının hükümet tarafından kontrol edilmesi anlamına gelebilir. Bu durum, ilaç sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin kâr marjlarını olumsuz etkileyebilir.

Son olarak, yapay zekâ teknolojisi ABD borsalarında yükselişi tetiklese de aynı zamanda politik bir mesele haline gelebilir. Harris, yapay zekâ kullanımı için yeni bir enstitü aracılığıyla kurallar belirlemeyi planlayabilir. Bu da daha fazla işletmenin yapay zekâ güvenlik çözümlerine ihtiyaç duymasıyla siber güvenlik şirketlerine fayda sağlayabilir.

Borsa İstanbul ABD Seçimlerinden Nasıl Etkilenebilir?

Piyasalarda yeni haftada büyük oranda Trump zaferinin fiyatlandığı takip ediliyor. Özellikle geçtiğimiz hafta 12 binlik artışla beklentilerin çok altında açıklanan ABD Tarım Dışı İstihdam verisine rağmen, dolar endeksi ve tahvil faizlerinde şiddetli yükselişler gördük ve bu, gelişmekte olan ülke paralarının değer kaybetmesine yol açtı.

Pekiseçimin seyri bizi nasıl etkiler? Bunun cevabını seçim sonuçları verecek ancak Trump başkanlığı kazanır ve Cumhuriyetçiler Temsilciler Meclisi ile Senato’da çoğunluğu ele geçirirse, tahvil faizlerindeki yükselişin süreceği ve gelişmekte olan ülke varlıklarının baskı altında kalacağı bir durum ortaya çıkabilir.

Diğer yandan, Trump başkanlığı kazansa ancak Temsilciler Meclisi ve Senato’da dengeli bir güç paylaşımı olsa, bu endişe senaryosu bir nebze yumuşayabilir. Böyle bir durumda, Trump’ın daha temkinli politikalar izlemesi beklenebilir ve piyasalarda daha rahat bir atmosfer oluşabilir.

Trump Kazanırsa Hangi Hisseler Etkilenebilir?

🔴 Çinli Şirketler

Trump, başkanlığı sırasında uyguladığı düşük vergi oranlarını uzatmayı desteklediğini belirterek kurumsal vergi oranlarını daha da düşürmek istediğini ifade ediyor. Trump’ın ABD’nin gümrük vergisi oranını 10% seviyelerine düşürmesi, Çin ürünlerine ise 60%’a kadar gümrük vergisi uygulaması beklenebilir. Özellikle ABD borsalarında işlem gören Çinli şirketler ve Çin ile ticari ilişkisi yüksek şirketler bundan zarar görebilir.

  • Alibaba (BABA)
  • Nvidia (NVDA)
  • Broadcom (AVGO)
  • Qualcomm (QCOM)
  • Air Products and Chemicals (APD)
  • Celanese (CE)
  • BorgWarner (BWA)
  • Otis Worldwide (OTIS)

🟢 Sanayi, Madencilik ve Demiryolu

Öte yandan elverişli vergi politikaları ABD’li sanayi ve madencilik şirketleri için olumlu bir haber olarak değerlendirilebilir. Demiryolu şirketleri de yeni gümrük tariflerinden fayda sağlayabilir.

  • Republic Services (RSG)
  • Caterpillar (CAT)
  • General Electric (GE)
  • Honeywell (HON)
  • 3M (MMM)
  • Norfolk Southern (NSC)
  • Cleveland Cliffs (CLF)
  • CSX (CSX)
  • Mohawk Industries (MHK)

🔴 Elektrikli Araçlar

Trump’ın, Çevre Koruma Ajansı’nın (EPA) elektrikli araç standartlarını yürürlükten kaldırması bekleniyor. Bu standartlar, 2032’ye kadar yeni araç satışlarının %56’sının elektrikli olmasını gerektiriyordu. Ayrıca, Enflasyon Azaltma Yasası kapsamında verilen elektrikli araç kredilerinin de iptal edilmesi öngörülebilir. Bu da elektrikli araç şirketlerine olumsuz yansıyabilir.

  • Rivian (RIVN)
  • Lucid (LCID) 
  • Nio (NIO)
  • XPeng (XPEV)
  • Li Auto (LI)

🟢 Otomotiv

Elektrikli araç üreticilerinin azalan pazar payı, geleneksel otomotiv şirketleri için iyi haber olabilir.

  • Ford Motor (F)
  • Stellantis (STLA)
  • General Motors (GM)

🟢 Savunma Sanayi

Cumhuriyetçi bir yönetim altında savunma harcamalarının öncelikli olacağı beklentisi, savunma sanayi hisselerinin performansını destekleyebilir. Özellikle jeopolitik gerilimlerin arttığı bu dönemde savunma hisseleri öne çıkabilir.

  • Lockheed Martin (LMT)
  • Northrop Grumman (NOC)
  • Raytheon Technologies (RTX)

🟢 İlaç

Trump’ın muhtemel bir başka politikası, ilaç fiyatlarını düşürmek ve temel ilaçların yurt içi üretimini artırmak olabilir. Bu durumda ABD merkezli ilaç üreticileri desteklenebilirken dışarıdan ithal edilen ilaçların üreticileri pazar kayıplarıyla karşılaşabilir.

  • Amphastar Pharmaceuticals (AMPH)
  • Merck & Co (MRK)
  • Regeneron Pharmaceuticals (REGN)
  • Bristol-Myers Squibb (BMY)
  • Vertex Pharmaceuticals (VRTX)

🔴 Sosyal Medya 

Trump, ifade özgürlüğünü teşvik etme çabalarını sürdürerek çevrimiçi platformlara yönelik tanıtım, pazarlama ve finansal desteği kısıtlayarak sansür yasağını uygulamayı planlıyor. Bu durum sosyal medya hisselerine olumsuz yansıyabilir.

  • Alphabet (GOOGL)
  • Meta Platforms (META)
  • Tencent Holdings (TCEHY)

🟢 Fosil Enerji

Trump’ın yerli petrol üretimine yönelik kısıtlamaları geri çekeceği sözü, petrol ve doğalgaz şirketleri için olumlu bir etki oluşturabilir.

  • Exxon Mobil (XOM)
  • Chevron (CVX)
  • ConocoPhillips (COP)
  • Occidental Petroleum (OXY)
  • Devon Energy (DVN)
  • EOG Resources (EOG)
  • Marathon Petroleum (MPC)
  • Halliburton (HAL)
  • Baker Hughes (BKR)
  • Ovintiv (OVV)

🟢 Kripto Para Madenciliği

Trump’ın son zamanlarda Bitcoin ve diğer dijital varlıkları vurgulaması, kripto para sektöründe faaliyet gösteren şirketler için olumlu bir etki yaratabilir. Analistler, Trump’ın başkanlık seçimlerini kazanması durumunda Bitcoin’in 80 bin dolara ulaşabileceğini öngörüyor.

Harris Kazanırsa Hangi Hisseler Etkilenebilir?

Kamala Harris’in başkanlık seçimini kazanması durumunda ise odak noktaları vergiler, düzenlemeler, sanayi politikası, ticaret ve enerji dönüşümü olabilir. 

Harris, artan tüketici maliyetleriyle mücadele etmek için öncelikli olarak rekabet hukuku adımları atmayı öneriyor. Harris yönetiminin, teknoloji ve sağlık sektörü de dahil olmak üzere çeşitli alanlarda antitröst uygulamalarını yoğunlaştırması bekleniyor.

🔴 Gıda Perakende

Konuşmalarında özellikle gıda üretim sektörünü hedef alan Harris, gıda perakende şirketlerinin kâr marjlarını aşırı artırmasını önlemek ve enflasyondaki artışı durdurabilmek için yeni kurallar ve cezalar getirebilir. 

  • Walmart (WMT)
  • Target (TGT)
  • Costco (COST)
  • Kroger (KR)

🔴 İlaç 

Başkan Yardımcısı olduğu zamanlarda Harris’in Medicare for All reformu kapsamında ilaç fiyatlarına düzenlemeler getirmesi ilaç üreticilerinin marjlarını baskılayabilir.

  • Eli Lilly (LLY)
  • Novo Nordisk (NVO)
  • Sanofi (SNY) 
  • Bristol Myers Squibb (BMY)
  • Pfizer (PFE)
  • Merck, (MRK)
  • AbbVie (ABBV)
  • Johnson & Johnson (JNJ)

🟢 Yapay Zekâ ve Siber Güvenlik

Yapay zekâ, ABD borsaları için yükselişi tetikledi. Ancak bu gelişen teknoloji sahası aynı zamanda politik bir mesele haline gelebilir. Harris, yapay zekâ kullanımı için yeni bir enstitü aracılığıyla kurallar belirleyebilir. Bu da daha fazla işletmenin yapay zekâ güvenlik çözümlerine ihtiyaç duymasıyla siber güvenlik şirketlerine fayda sağlayabilir.

  • CrowdStrike (CRWD)
  • Fortinet (FTNT)
  • Palo ALto Networks (PANW)
  • Zscaler (ZS)

🟢 Altyapı ve Kamu Hizmetleri

Harris, federal fonlu altyapı projelerinde Amerikan yapımı çelik, kereste, alçıpan, beton ve diğer ürünlerin kullanılmasını zorunlu tutarak yerli üretimi artırmaya çalışabilir.

  • US Steel (X)
  • Caterpillar (CAT)
  • Deere (DE)
  • Nucor (NUE)
  • Vulcan Materials (VMC)
  • American Water Works (AWK)
  • NextEra Energy (NEE)

🔴 Çinli Şirketler

Trump’a benzer şekilde Harris de Çin’den gelen kritik malzeme ve teknolojilere olan bağımlılığı azaltmayı hedefleyebilir. 

  • Alibaba (BABA)
  • Nvidia (NVDA)
  • Broadcom (AVGO)
  • Qualcomm (QCOM)
  • Air Products and Chemicals (APD)
  • Celanese (CE)
  • BorgWarner (BWA)
  • Otis Worldwide (OTIS)

🟢 Tedarik Zinciri

Çin’e bağımlılığın azaltılmasıyla Harris, temel malzeme ve teknolojilerin tedarik zincirini ABD’ye geri getirmeye odaklanabilir ve ileri teknoloji ürünlerinin ihracatını kısıtlayabilir. Bu da üretimi ABD merkezli olan şirketlere fayda sağlayabilir.

  • ArcBest (ARCB)
  • Bruker (BRKR)
  • Darling Ingredients (DAR)
  • GlobalFoundries (GFS)
  • Intel (INTC)
  • Rio Tinto (RIO)
  • Texas Instruments (TXN)

🟢 Elektrikli Araçlar

Enflasyonu Azaltma Yasası kapsamında federal araç filosunu, okul servislerini, toplu taşıma araçlarını ve diğer ağır kamu araçlarını elektrikli hale getirmek amaçlanabilir. Elektrikli araç üreticilerinin yanı sıra şarj istasyonu hisselerinin de bundan pozitif etkilenmesi beklenebilir.

  • ChargePoint (CHPT)
  • Blink Charging (BLNK)
  • Rivian (RIVN)
  • Lucid (LCID)
  • Albemarle (ALB)
  • QuantumScape (QS)

🟢 Güneş Paneli Üreticileri

Benzer şekilde fosil enerji tüketiminin ve dışa bağımlılığın azalması için yenilenebilir enerjiye yatırımların artması durumunda güneş paneli üreticileri fayda sağlayabilir.

  • First Solar (FSLR)
  • Enphase Energy (ENPH)
  • SolarEdge (SEDG)
  • Sunrun (RUN)
  • Ameresco (AMRC)
  • Green Plains (GPRE)

Anketlerde ve bahislerde son durum ne?

2024 ABD başkanlık seçimlerine yönelik ulusal anket sonuçlarına göre, Donald Trump ve Kamala Harris arasındaki yarış oldukça çekişmeli geçiyor. Yarışın başa baş gitmesi, seçmen tercihlerimde kararsızlık olduğunu ve seçimlerin sonucunun çok az bir farkla belirleneceğine işaret ediyor.

polymarket.com'dan aldığımız bahis verilere göre ise başkanlık yarışında son durum şöyle: