Küresel piyasalarda, ABD'de başkanlık koltuğuna oturan Donald Trump'ın uygulayacağını ifade ettiği ticari tarifelerin ekonomi üzerindeki olası etkilerine ilişkin soru işaretlerinin risk algısını artırmasıyla karışık bir seyir öne çıkıyor.
ABD'deki yeni yönetimin ticari tarife uygulamalarının ülkede enflasyonla mücadeleyi sekteye uğratabileceği yönündeki tahminler ve söz konusu tarifelerin uluslararası ticarete etkilerine dair belirsizlikler piyasaların yönü üzerinde etkili oluyor.
Başkanlık görevinin ilk gününde Biden yönetiminin politikalarını geçersiz kılan çok sayıda başkanlık kararnamesine imza atan Trump, yeni tarifelerin uygulanmasına yönelik somut bir adım henüz atmadı, ancak federal kurumlara, Çin, Kanada ve Meksika başta olmak üzere ülkelerin haksız ticaret uygulamalarını ve döviz politikalarını inceleme talimatı veren kapsamlı bir genelge yayımladı.
Trump ayrıca Kanada ile Meksika'ya yüzde 25 düzeyinde gümrük vergisi getirmeyi düşündüğünü söyleyerek, Çin'e de yüzde 10 gümrük vergisi uygulanması için 1 Şubat tarihini işaret etti.
Öte yandan, ABD Başkanı Trump, yapay zeka altyapısına yönelik 500 milyar dolarlık özel sektör yatırımı yapılacağını açıkladı.
Bununla birlikte Trump, Elon Musk'ın TikTok'u satın almasına sıcak bakıp bakmadığının sorulması üzerine, Musk ya da Oracle Yönetim Kurulu Başkanı Larry Ellison'ın şirketi satın alma fikrine açık olduğunu ifade etti.
Kurumsal tarafta Trump'ın tarifeler konusunda somut bir plan ortaya koymaması sonrası geniş tedarik zincirleri nedeniyle olası tarifelere karşı kırılgan görülen sektörlerden biri olan otomotiv şirketlerinin hisselerindeki yükseliş dikkati çekti.
ABD'li otomobil üreticilerinden Ford'un hisseleri yüzde 2,5, General Motors'un hisseleri ise yüzde 5,7 değer kazandı.
Benzer şekilde Çinli otomotiv şirketlerinden Xpeng ve Li Auto'nun da ABD'de işlem gören hisseleri sırasıyla yüzde 6,2 ve yüzde 5,3 yükseldi.
Teknoloji şirketi Oracle'ın hisseleri de şirketin ABD'de yapay zeka altyapısı kurmak için OpenAI ve SoftBank ile ortak bir girişimde bulunacağına dair haberler sonrası yüzde 7,2 yükseldi.
Söz konusu gelişmelerle, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,59 seviyesinde bulunurken, dolar endeksi ise yatay seyirle 108,1 seviyesinden güne başladı.
Altının ons fiyatı dün yüzde 1,3 artışla 2 bin 743 dolardan kapanırken, şu sıralarda önceki kapanışın yüzde 0,4 üzerinde 2 bin 753 dolardan işlem görüyor.
Trump'ın petrol üretimini artıracağına belirtmesi sonrası Brent petrolün varil fiyatı dün yüzde 0,5 değer kaybıyla 78,8 dolardan günü tamamlamasının ardından yeni güne de yüzde 0,2 düşüşle 78,6 dolardan başladı.
Bu gelişmelerle New York Borsası'nda dün, S&P 500 endeksi yüzde 0,88, Dow Jones endeksi yüzde 1,24 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,64 yükseldi. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif seyirle başladı.
Avrupa borsalarında dün İtalya hariç pozitif bir seyir öne çıkarken, bugün gözler Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın konuşmasına çevrildi.
Dünya Ekonomik Forumu'nun (WEF) İsviçre'nin Davos kasabasında düzenlenen 55. Yıllık Toplantıları devam ederken, bugün ECB Başkanı Lagerde'ın katılacağı oturum yatırımcılar tarafından yakından takip ediliyor.
Analistler, bugün takip edilecek konuşmada halihazırda resesyon endişelerinin etkili olduğu bölge ülkelerinde yeni ABD yönetiminin göreve gelmesiyle izlenecek finansal politikalara ilişkin sinyaller aranacağını söyledi.
Öte yandan, dün açıklanan verilere göre, Almanya'da yatırımcıların ekonomik beklentileri, Alman ekonomisinin geçen yıl art arda ikinci kez daralmasının ardından yılın ilk ayında beklentilerin üstünde düşüş gösterdi.
Kurumsal yatırımcı ve analistlerin gelecek 6 aya ilişkin beklentilerini ölçen ZEW Ekonomik Güven Endeksi ocakta 10,3 puan seviyesine inerek önceki aya göre 5,4 puan düştü.
Bu gelişmelerle, dün Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,48, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,25 ve İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,33 değer kazanırken, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi 0,23 değer kaybetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar ise yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Asya tarafında ise Trump yönetiminin 1 Şubat itibariyle Çin'e ilk olarak yüzde 10 ticari tarife uygulayacağına yönelik haber sonrası karışık bir seyir izleniyor.
Dün ticari tarife söylemlerine yönelik açıklamalarda bulunan Çin Başbakan Yardımcısı Ding Xuexiang korumacılıkla hiçbir yere varılamayacağını belirterek "Bir ticaret savaşında kazanan olmaz." dedi.
Ülkenin ticaret fazlası peşinde olmadığını ifade eden Ding, ticareti dengelemek için yüksek kaliteli ürün ve hizmetler ithal etmeye istekli olduklarını söyledi.
Analistler, ABD yönetiminin uygulayacağını söylediği ticari tarifelerin ülkedeki ihracat rakamları başta olmak üzere ticari dengeleri etkileyebileceği, dolayısıyla imalat sanayi aktivitesinde de sorunları tetikleyebileceğini belirtti.
Öte yandan, Güney Kore ve Japonya'da teknoloji hisseleri öncülüğündeki alıcılı seyir bu ülkelerdeki risk iştahını destekliyor.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,8, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,3 yükselirken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,7 düştü.
Yurt içinde dün dalgalı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,30 değer kaybederek 9.999,55 puandan tamamladı.
Dolar/TL, dün yüzde 0,2 yükselişle 35,6220'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,1 artışla 35,6400 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde veri gündeminin sakin, yurt dışında ise Avro Bölgesi'nde ECB Başkanı Lagarde'ın konuşmasının yanı sıra ABD'de öncü endeksin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.900 ve 9.850 puanın destek 10.000 ve 10.100 seviyesinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
15.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları
18.00 ABD, aralık ayı öncü endeks
18.05 Avro Bölgesi, ECB Başkanı Lagarde'ın konuşması
