Küresel piyasalarda, dünya genelinde siyasi krizlerin derinleşmesi ve jeopolitik endişelerin artmasıyla karışık bir seyir öne çıkarken, gözler bu hafta ABD'de açıklanacak enflasyon ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) para politikası kararları başta olmak üzere yoğun veri gündemine çevrildi.
ABD'de açıklanan verilerden alınan sinyaller, ülke ekonomisinin "yumuşak iniş" yapabileceğine yönelik iyimserliği beslemesine karşın Güney Kore ve Fransa'daki siyasi karışıklıklar ile Orta Doğu'da tansiyonun yükselmesi piyasaların yön bulmasını zorlaştırıyor.
ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın geçen hafta "ABD ekonomisinin iyi durumda olmasının faiz indirimlerinde Banka'ya biraz daha temkinli olabilme imkanı verdiğini" açıklamasının ardından ülkede bu hafta açıklanacak enflasyon verilerinde Fed'in gelecek dönem projeksiyonlarına ilişkin ipuçları aranacak. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed'in bu ay yüzde 85 ihtimalle 25 baz puan faiz indirimi yapacağı tahmin ediliyor.
Öte yandan, ABD'de başkan seçilen Donald Trump'ın izleyeceği politikaların uluslararası ticaretin üzerinde oluşturacağı olası etkilere ilişkin soru işaretleri varlığını korurken, Trump'ın başkanlık koltuğuna oturduktan sonra Fed Başkanı Powell'ı görevden almayacağını açıklaması, bir süredir Fed ile Trump arasında çıkabilecek olası uyumsuzluklara dair kaygıları bir nebze yatıştırdı.
Trump, ABD'nin önemli ticaret ortaklarına uygulayacağı ek gümrük vergilerinin ülkede fiyatları artırmayacağını garanti edemeyeceğini de söyledi.
Fed yetkililerinin açıklamaları takip edilirken, Fed Yönetim Kurulu Üyesi Michelle Bowman, enflasyondaki ilerlemenin duraklamış gibi göründüğünü ve enflasyonu şu anda iş gücü piyasasından daha büyük bir endişe kaynağı olarak gördüğünü ifade etti.
Politika faizinin çok hızlı düşürülmesinin enflasyonu yeniden ateşleyebileceğine işaret eden Bowman, "Enflasyon yüksek kalmaya devam ederken politika faizini düşürmede temkinli ve kademeli bir şekilde ilerlememizi tercih ederim." dedi.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee de iş gücü piyasasının büyük ölçüde istikrarlı göründüğünü, enflasyondaki genel ilerlemenin de hala cesaret verici olduğunu belirtti. Fed'in faiz indirimi yapmak ve yapmamak arasında yakın seçimler yapacağı bir dizi toplantı gerçekleştireceğini aktaran Goolsbee, faiz indirimlerinin kademeli olarak yapılması gerektiğini kaydetti.
Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack ise Banka'nın, faiz indiriminin hızını yavaşlatması gereken noktaya "geldiğini" veya "yakın olduğunu" ifade etti. Hammack, faiz indirimlerinin hızını yavaşlatmanın ekonomideki temel güç göz önüne alındığında politikayı zaman içinde uygun olan kısıtlayıcı seviyeye ayarlamaya imkan vereceğini söyledi.
San Francisco Fed Başkanı Mary Daly, son verilerin iş gücü piyasasının iyi bir konumda olduğunu gösterdiğini belirterek, faiz oranının sabitleneceği noktaya yaklaştıklarında temkinli bir yaklaşım benimseneceğini kaydetti.
ABD'de cuma günü açıklanan verilere göre, ülkede tarım dışı istihdam kasımda 227 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,1'den yüzde 4,2'ye çıktı. Fed'in dikkatle izlediği ortalama saatlik kazanç da yüzde 0,4 artarak 35,61 dolara yükseldi.
Analistler, ekim ayında kasırgalar ve grevlerin etkili olduğu iş gücü piyasasında geçen ay toparlanma görüldüğünü ifade etti.
İstihdam artışının iş gücü talebindeki yavaşlamanın kötüleştiğine dair endişeleri hafifletmeye yardımcı olduğunu belirten analistler, Fed'in faiz oranlarını indirmeye kademeli şekilde devam edeceğine yönelik beklentilerin güçlendiğini vurguladı.
ABD'de Michigan Üniversitesi'nce ölçülen tüketici güven endeksi, aralıkta 74'e yükselerek piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Ülkede tüketici kredileri de ekimde 19,2 milyar dolarla beklentilerin üzerinde artış kaydetti.
Kasım sonundan bu yana dar banttaki hareketini sürdüren altının ons fiyatı, Orta Doğu'daki gelişmelerle yeni haftaya önceki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 2.640 dolardan, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi de yüzde 4,15 seviyesinden başladı.
ABD'de başkanlık seçiminin sonuçlanmasıyla üst üste rekorlar kıran Bitcoin, geçen hafta 103 bin doların üzerine çıkmasının ardından bu seviyeden geri çekilerek 99 bin 170 dolardan alıcı buluyor.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun üretimi ertelemesinin ardından son 3 iş gününde düşüş eğiliminde hareket eden Brent petrolün varil fiyatı, bugün yüzde 0,5 artışla 71,2 dolardan işlem görüyor.
Dolar endeksi ise yeni haftada yüzde 0,2 artışla 106,2 seviyesinde bulunuyor.
ABD'de federal mahkeme tarafından Çinli sosyal medya platformu TikTok'un, ABD'li kullanıcıların verilerini topladığı gerekçesiyle yasaklanmasına ilişkin martta çıkarılan yasanın lehine karar alındı. TikTok kararı sonrası Facebook ve Instagram'ın sahibi Meta'nın hisseleri yüzde 2,5 değer kazandı.
Fed'in bu ay faiz indirimlerine devam edeceğine dair iyimserlikle Tesla'nın hisseleri yüzde 5,3, Amazon'un hisseleri yüzde 2,9 ve Alphabet'in hisseleri yüzde 1,3 yükseldi. Nvidia'nın hisseleri ise yüzde 1,8 düştü.
UnitedHealth Üst Yöneticisi Brian Thompson'ın geçen hafta silahlı saldırıda öldürülmesi sonrası değer kaybeden UnitedHealth hisseleri cuma günü düşmeye devam etti. UnitedHealth hisseleri, haftayı yüzde 5,1 kayıpla tamamladı.
Söz konusu gelişmelerle New York Borsası'nda cuma günü S&P 500 endeksi yüzde 0,25, Nasdaq endeksi yüzde 0,81 yükselerek kapanış rekorunu tazelerken, Dow Jones endeksi yüzde 0,28 değer kaybetti.
Avrupa borsalarında ise cuma günü İngiltere hariç alıcılı bir seyir önce çıkarken, ECB'nin bu hafta açıklayacağı yılın son para politikası kararları yatırımcıların odağında yer alıyor.
Bölgede açıklanan verilerden alınan sinyaller resesyon endişelerini desteklemeye devam ederken, ECB'nin gelecek dönemde atacağı adımların büyüklüğüne yönelik belirsizlikler varlığını koruyor.
Siyasi belirsizliklerin sürdüğü Fransa'da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, hafta sonu, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve ABD'nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump, Fransa'nın başkenti Paris'te Rusya-Ukrayna savaşını ele aldı.
Öte yandan, İngiliz firmaları, kasımda iş ilanlarını azaltmaya devam etti. İşe Alım ve İstihdam Konfederasyonu ve KPMG'ye göre, kalıcı pozisyonlardaki düşüşün etkisiyle boş pozisyonlar Ağustos 2020'den bu yana en sert düşüşü kaydetti.
Söz konusu gelişmelerle cuma günü İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,49 değer kaybederken, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,13, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,31 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,36 yükseldi.
Asya borsalarında ise Güney Kore'deki siyasi belirsizlikler varlığını korurken, Japonya hariç negatif bir seyir izleniyor.
Bölgede bugün açıklanan verilere göre, Çin'de kasım ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 0,2 ile beklentilerin altında artarken, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yüzde 2,5 geriledi. Japonya ekonomisi ise üçüncü çeyrekte yüzde 1,2 büyüme performansı gösterdi.
Güney Kore'de muhalefet partilerinin, Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un, 3 Aralık gecesi yaptığı beklenmedik sıkıyönetim ilanı nedeniyle görevden alınması için meclise sundukları önerge, yeterli sayıya ulaşılamaması sebebiyle kabul edilmedi.
Yoon Suk Yeol'un 3 Aralık gecesi sıkıyönetim ilanı nedeniyle "vatana ihanet" şüphesiyle soruşturulduğu belirtilirken, Yeol hakkında polisin seyahat yasağı talep etmeyi değerlendirdiğinin aktarılması, Güney Kore'de siyasi krizin daha da derinleşeceğine ilişkin endişeleri besledi.
Çin Merkez Bankası, 6 aylık bir aranın ardından altın alımına yeniden başladı. Çin'in altın varlıkları bir önceki ay 72,80 milyon ons iken, kasım sonunda 72,96 milyon onsa yükseldi. Ekim ayı sonunda 199,06 milyar dolar olan Çin'in altın rezervlerinin değeri, geçen ayın sonunda 193,43 milyar dolara geriledi.
Söz konusu gelişmelerle kapanışa yakın Nikkei 225 endeksi yatay seyrederken, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 2,5, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,6 geriledi.
Yurt içinde cuma günü alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,46 değer kazanarak 10.081,00 puandan tamamladı.
Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,4 artışla 34,8080'den kapanırken, bugün bankalararası piyasada önceki kapanışa paralel olarak 34,8020'den işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde finansal yatırım araçlarının reel getiri oranı, yurt dışında ise ABD'de tüketici enflasyon beklentisi, toptan eşya stokları ve Avro Bölgesi'nde Sentix yatırımcı güven endeksi verilerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.150 ve 10.200 puanın direnç, 9.900 ve 9.800 seviyelerinin destek konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, kasım ayı finansal yatırım araçlarının reel getiri oranı
12.30 Avro Bölgesi, aralık ayı Sentix yatırımcı güven endeksi
18.00 ABD, ekim ayı toptan eşya stokları
19.00 ABD, kasım ayı tüketici enflasyon beklentisi