3. çeyrek mali tabloları Aselsan’ın mali tablolarını açıklanmasıyla başladı. Şimdiye kadar açıklanan bilançolar arasında talepteki durgunluk, yüksek finansal borç ödemeleri ve yüksek mevduat getirilerinin yatırım harcamalarına etkisi önemli ölçüde gözlemlendi.
Bilançolar öncesinde gelen zayıf imalat PMI ve sanayi üretimi verisi beklentilerin aşağı çekilmesinde öncü rol oynamıştı.
31 Ekim tarihine kadar bilanço açıklayan 168 şirketin 74 tanesi net zarar ilan etti. Net zarar ilan edenlerin haricinde 34 şirketin ise geçen senenin aynı dönemine göre net kârında daralma meydana geldi.
Sektörel anlamda finansal kiralama, faktoring ve sigorta şirketlerinde sonuçlar güçlü gelmeye devam ederken otomotiv, gayrimenkul yatırım ortaklıkları, bankacılık ve dayanıklı tüketim sektöründe zayıf beklentilerin paralelinde sonuçlar geldi.
Dilersen bilançosuyla öne çıkan şirketleri ve sektörleri bir inceleyelim
Bankacılık Sektörü
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, bankacılık sektörü net kârı 3. çeyrekte dönemsel bazda 4,9% yıllık olarak ise 21,4% düştü.
Yüksek mevduat faizleri ve takipteki alacakların artması bankaların kârlılığına baskı oluşturmaya devam ederken güçlü komisyon gelirleri ise kârlılığa destek sağladı.
Akbank (AKBNK), beklentilere paralel bir şekilde 9,03 milyar TL net kâr açıkladı. Şirketin net kârı geçen senenin aynı dönemine göre 56% daralırken bir önceki çeyreğe göre ise 17% daraldı. Net ücret ve komisyon gelirleri ise yıllık olarak 136% büyüyerek toplam gelirler içindeki ağırlığını artırmayı başardı.
Garanti Bankası (GARAN), beklentilerin 4% üzerinde 22,1 milyar TL net kâr açıklamayı başarırken diğer bankalara nazaran çeyreksel olarak net kârını artırmayı başardı. Geçen yılın aynı dönemine göre net kârı 6% daralsa da özel büyük bankalar içerisinde açık ara en güçlü kârlılığını korumayı başardı. Beklentilerin altındaki karşılık giderleri net kârın beklenti üstü gelmesinde etkili oldu. 9 aylık dönemde 3,8% olarak gerçekleşen net faiz marjı 3. çeyrekte 4,1% olarak gerçekleşti. Büyük özel bankalar arasında 3. çeyrekte hem net faiz marjını artırabilen hem de kârlılığını koruyabilen GARAN rakip çarpan ortalamalarından da ucuz fiyatlanmaya devam ediyor.
Yapı ve Kredi Bankası (YKBNK), beklentilere paralel 5 milyar TL net kâr açıkladı. Şirketin net kârı geçen yılın aynı dönemine göre 80% daralırken çeyreksel olarak ise 30% daralma kaydett. Komisyon gelirlerinde yıllık bazdaki kümülatif 132%’lik artış net kâra destek oluştursa da 0,31% ile büyük özel bankalar arasında en düşük net faiz marjı gerçekleşti.
Sigortacılık Sektörü
Türkiye Sigorta (TURSG), beklentilere tamamen paralel 3,08 milyar TL net kâr açıkladı. Şirketin prim üretimi geçen senenin aynı dönemine göre 55% artış gösterse de çeyreklik olarak prim üretiminde hafif daralma yaşandı. Yıllık bazda sigortalar arasında en güçlü prim üretimlerinden birini gerçekleştiren Türkiye Sigorta 3. çeyrekte prim üretimi tarafında borsaya kote rakiplerinin bir miktar üstünde kalmayı başardı.
Ak Sigorta (AKGRT), beklentilerin 36% üstünde 659,5 milyon TL net kâr açıklarken net kârını geçen senenin aynı dönemine göre 400% artırmayı başardı. Net kârın güçlü gelmesinde finansal gelirler etkili oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre prim üretimini 11,5% artırmayı başaran Ak Sigorta 3. çeyrekte ise prim üretiminde daralma yaşadı. Fakat güçlü finansal gelir sayesinde teknik denge ve net kâr rakiplerine oranla oldukça güçlü geldi. Şirket rakiplerine oranla PD/DD çarpanına göre en düşük orana sahip konumda yer alıyor.
Anadolu Sigorta (ANSGR), beklentilerin 2% altında 2,6 milyar TL net kâr açıkladı. Finansal gelir tarafında Ak Sigorta kadar büyüme elde edememesi net kârın geçen senenin aynı dönemine göre sabit kalmasına sebep olurken prim üretimi ise çeyreksel olarak hafif bazda zayıfladı. Fakat yıllık bazda prim üretimi 48% artış gösterdi. Sektörel rakiplerine oranla en düşük F/K oranına sahip Anadolu Sigorta’nın tarihsel olarak 2020 yılından bu yana F/K ortalaması 6 iken güncel olarak 4,8 F/K oranından işlem görüyor.
Finansal Kiralama ve Faktoring Sektörü
Faktoring sektörünün net kârı 3. çeyrekte geçen senenin aynı dönemine göre 11% artış gösterirken 5,3 milyar TL olarak gerçekleşti.
Finansal kiralama sektörünün net kârı ise faktoring ile paralel şekilde 3. çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre 11% artış gösterirken 4,3 milyar TL olarak gerçekleşti.
İş Faktoring’in 78% sahibi olan İş Finansal Kiralama (ISFIN), 3. çeyrekte net kârı geçen yılın aynı dönemine göre 29% daralırken çeyreksel olarak ise 24% daraldı. Yıllık bazda esas faaliyet gelirlerindeki artış çeyreksel bazda yerini daralmaya bıraktı. Yüksek finansman giderleri net kâr tarafında sektörel rakiplerine oranla daralmaya neden oldu.
Vakıf Finansal Kiralama (VAKFN), net faaliyet kârı ve esas faaliyet gelirleri hem çeyreksel bazda hem de yıllık bazda yükselmeyi başarırken toplam net kâr ise geçen senenin aynı dönemine göre 258% arttı. Güçlü operasyonel sonuçlar ve bedelli sermaye artırımından gelen nakit sayesinde kârlılık tarafında en güçlü finansal kiralama şirketi olmayı başardı.
Garanti Faktoring (GARFA), yıllık bazda güçlü operasyonel sonuçlara karşın çeyreklik bazda zayıflamalar gözlemlendi. Şirketin net kârı geçen senenin aynı çeyreğine göre 24% artış kaydederken çeyreksel olarak ise 6% daraldı.
Yüksek faizler sonucunda talebin sıkılaşması ve nakit sıkışıklığı faktoring ile finansal kiralama sektörünü ön plana çıkartmaya devam edebilir. Bu 2 sektör için ekim ayı enflasyonu ve 2025 yılı için belirlenecek asgari ücret seviyesi kritik olmaya devam edecek.
Diğer Öne Çıkan Şirketler
Aselsan (ASELS)
Şirket 2024 yılının 3. çeyreğinde beklentilerin hafif altında 2 milyar TL net kâr açıkladı. Şirketin FAVÖK’ü ise beklentilerin 3% üstünde 4,92 milyar TL olarak gerçekleşti.
Geçen senenin aynı dönemine göre brüt kâr marjı artış gösterirken FAVÖK marjında hafif daralma meydana geldi. 2.2 milyar TL’lik net parasal pozisyon kaybı net kâr üzerinde baskı oluştururken 2,05 milyar TL’lik ertelenmiş vergi geliri ise net kâr rakamına destek oluşturdu.
Şirketin yayınlamış olduğu yatırımcı sunumunda 2024 yıl sonu için TMS29 (enflasyon muhasebesi) uygulanmış mali tablolarda 2024 yılında 10% net satış büyümesi hedefi bulunurken FAVÖK marjının ise 22% seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.
Şirket ayrıca yıl boyunca 14 milyar TL yatırım harcaması yapmayı planlıyor.
SIPRI’nin (Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü) 2023 yılına ilişkin açıkladığı raporda, “9 yıldır üst üste artan küresel askeri harcamalar, tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 2 trilyon 443 milyar dolara yükseldi. 2009’dan bu yana ilk kez harcamalar SIPRI’nin belirlediği tüm beş coğrafi bölgede artış gösterdi. Özellikle de Avrupa, Asya, Okyanusya ve Ortadoğu’da büyük artış kaydedildi” ifadesine yer verildi.
2023 yılında 16 milyar dolar savunma harcaması gerçekleştiren Türkiye ise 2024 yılı bütçesinde 1 trilyon 133,5 milyar TL savunma harcaması gerçekleştirmeyi planlıyor. Yıl ortalaması olarak 33 dolar/TL kurunu aldığımızda 34 milyar doları aşan bir savunma bütçesine işaret ediyor. Bu rakam geçen senenin 2 katından fazla bütçe ayrılması anlamına gelirken artan jeopolitik gerilimler sonucunda 2025 için de Türkiye’nin güçlü savunma bütçesi açıklaması muhtemel olabilir.
Astor Enerji (ASTOR)
Şirket, enflasyon muhasebesi uygulanmış mali tablolarında satışları geçen senenin aynı çeyreğine göre 9% daralma kaydederken FAVÖK ise 29% daralarak 2,2 milyar TL olarak gerçekleşti. Şirketin net kârı ise geçen senenin aynı çeyreğine göre 30% artış kaydetmeyi başardı.
Şirketin net nakit pozisyonu 6% daha güçlenerek 5,17 milyar TL olarak gerçekleşti.
Şirket en güçlü çeyreği olan 4. çeyreğe girerken 2024 yılının tamamı için 826 milyon dolar tutarında satış hedefini korumaya devam etti. Şirket ayrıca satışlarının 400 milyon dolar tutarındaki kısmının ihracat tarafından gelmesini bekliyor.
2025 yılı için ise dolar bazında satışlarını 2024 yılı tahminlemesine göre 23% artırmayı planlayan şirket 1.013 milyar dolar satış gerçekleştirmeyi planlıyor. Bu satışların 512 milyon dolarının ise ihracat gelirlerinin oluşturmasını bekliyor.
Türk Traktör (TTRAK)
Şirketin net kârı daralan talep ve artan kredi maliyetlerinin işletme sermayesi ihtiyaçlarını artırmasıyla birlikte geçen senenin aynı dönemine göre 63% düşerken operasyonel kârlılık ise 43% daraldı.
Şirketin toplam traktör üretimi 2023 yılının 9 ayında 38.215 olarak gerçekleşirken 2024 yılının 9 ayında 34.131 olarak gerçekleşti.
İthal traktörler dahil toplam traktör satışları ise 2023 yılının 9 ayında 39.191 olarak gerçekleşirken 2024 yılının 9 ayında 35.180 olarak gerçekleşti.
Türk Traktör’ün Eylül ayında OSD’ye bildirdiği verilere göre traktör satışları Ocak-Eylül döneminde kümülatif olarak geçen senenin aynı dönemine göre 10,1% daraldı. Şirketin Eylül ayındaki satışları ise 22% daralarak 3.700 adet olarak gerçekleşti.
TUİK’in açıkladığı yurt içi traktör pazarı ise Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 17% daralma kaydederken traktör ihracatı ise 23% oranında daraldı.
Şirket yatırımcı sunumunda 2024 beklentilerine göre Türkiye’nin yurt içi traktör pazarı büyüklüğünün 58-64 bin olmasını bekliyor. 2023 yılında Türkiye’nin yurt içi pazar büyüklüğü 78 bin traktör olarak gerçekleşmişti.
Geçen sene yurt içinde 34,5 bin traktör satışı yapan TTRAK 2024 yılında da 30 ile 33 bin arası traktör satışının gerçekleşmesini planlıyor.
İhracat rakamı ise 2024 yılında 16 bin adet olan TTRAK, 2024 yılında 13,5 ile 15 bin adet traktör satışı planlıyor.
Şirket, Yatırım harcamalarının 90-100 milyon dolar civarında gerçekleşmesini bekliyor.
Ayrıca şirketin kendi sunumunda paylaştığı Systematic’in tahminlerine göre 2024 Dünya traktör pazarının 1,7 milyon adet ile gerçekleşmesi bekleniyor. 2023 yılında ise adet sayısı 1,819 milyon olarak gerçekleşmişti. Küresel tarafta yüksek kalmaya devam eden borçlanma faizleri traktör pazarında daralmaya yol açarken Çin tarafından gelmesi beklenen teşvikler ve küresel faiz indirimlerinin başlaması 2025 yılında daha güçlü bir traktör pazarına işaret edebilir.