İnşaat Malzemesi Sanaciyileri Derneği (İMSAD), Aralık Ayı Sektör Raporu'nu yayımladı.
Rapora göre, inşaat sektöründe 2024 yılında yüzde 8 büyüme gösterirken, 2025 yılında sektörün yüzde 5 büyümesi bekleniyor.
Raporda şöyle denildi:
"2024 yılında inşaat sektörü ortalama yüzde 8,0 büyüme göstermektedir. İnşaat sektöründe sağlanan yüksek büyümenin arkasında deprem bölgesi faaliyetleri, kamunun alt yapı ve sosyal donatı yatırımları, yerel yönetimlerin yatırımları ile kentsel dönüşüm faaliyetleri önemli rol oynamaktadır. İnşaat sektörü 2024 yılında uygulanan sıkılaştırma ve iç talebi sınırlama politikalarına rağmen yüksek büyüme gerçekleştirmektedir.
Ekonomide 2025 yılında da enflasyon ile mücadele amacıyla yıl genelinde sıkılaştırma politikaları uygulanmaya devam edecektir. Özellikle sıkı para politikası etkili olacaktır. Ancak buna rağmen inşaat sektörü 2025 yılında da ortalama yüzde 5,0 büyüme gösterebilecektir. İnşaat sektöründeki yüksek büyüme 2024 yılında inşaat malzemesi sanayi üretimine yansımamıştır. Büyük ölçüde stoklar kullanılmıştır. 2025 yılında ise inşaat sektöründeki büyümenin yaratacağı talep muhtemelen sanayi üretimini de olumlu etkileyecektir. Yenileme pazarında ise sınırlı bir toparlanma beklentisi bulunmaktadır.
Uygulanan ekonomi politikalarının olası etkileri ile 2025 yılı bütçesi ve yıllık programı birlikte değerlendirildiğinde inşaat sektörü 2025 yılında yüzde 5 büyüme gösterebilecektir. Deprem bölgesi alt ve üst yapı yatırımları inşaat sektörü büyümesine 2 puan katkı sağlayacaktır. Kentsel dönüşüm faaliyetleri 1,5-2,0 puan katkı verecektir. Diğer kamu yatırımlarının katkısı 1,0 puan olacaktır. Özel sektörün özellikle yılın ikinci yarısında hareketlenmesi beklenen faaliyetlerinden de 0,5-1,0 puan katkı olacaktır. Bu beklentiler çerçevesinde inşaat sektöründe 2025 yılında yüzde 5-6 arasında büyüme olasıdır. Suriye’deki gelişmelerin sonuçları da inşaat sektörünü olumlu etkileyebilecektir.
İnşaat Maliyetleri Artışı Yavaşlıyor
2024 Ekim ayı itibarıyla inşaat maliyetleri yıllık artışı yüzde 37,94 olarak gerçekleşmiştir. İnşaat maliyetleri artışı yavaşlamaya devam etmektedir. Yıllık malzeme maliyetleri artışı yüzde 30,67, işgücü maliyeti atışı ise yüzde 55,62 olmuştur. Yıllık maliyet artışlarının yüzde 25’e gerilemesi ile yeni inşaat başlangıçları hareketlenebilecektir
İnşaat Sektörü Güven Endeksi Aralık Ayında 0,9 Puan Yükseldi
İnşaat sektörü güven endeksi kasım ayındaki artışın ardından aralık ayında da yükselmiş ve 85,6 puana çıkmıştır. İnşaat sektörü güven endeksinde uzun süreli aşağı yönlü eğilim kasım ayında ara vermiş, aralık ayında yukarı dönmüştür. Ekonomide uygulanan sıkılaşma politikaları ile inşaat sektörü üzerindeki baskı sürmektedir. Ancak sıkılaşma önlemlerinin önümüzdeki süreçte faiz indirimi dahil gevşemeye başlayabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle güven endeksindeki gerileme eğilimi aralık ayında sınırlı ölçüde de olsa tersine dönmüştür. İnşaat sektörü güven endeksinin yeni yılın ilk çeyreğinde sınırlı toparlanma göstermesi olasıdır.
Mevcut İnşaat İşleri Seviyesi Aralık Ayında 1,8 Puan Azaldı
Aralık ayında mevcut inşaat işleri seviyesi 1,8 puan azalmıştır. Kasım ayında inşaat işleri seviyesi 4,0 puan artış göstermişti. Mevcut inşaat işleri seviyesi kasım ayındaki artış ardından aralık ayında yeniden düşmüştür. Kış aylarına girdiğimiz bu dönemde yüksek sezon da sona ermiştir. Bu yıl kış koşulları zorlu geçecektir. Mevcut işler seviyesini mevsimsellik ve beklentiler yanı sıra ekonomi politikası uygulamaları ile deprem bölgesi ve kentsel dönüşüm faaliyetleri belirlemeye devam edecektir. Mevcut işler endeksi dalgalanma içinde kalacaktır.
Yeni Alınan İnşaat Siparişleri Seviyesi Aralık Ayında 0,9 Puan Azaldı
Alınan yeni iş siparişleri yaz aylarında genel olarak durağan kalmış, kasım ayında ise endeks 1,1 puan artış göstermişti. Böylece sonbaharın son ayında yeni alınan siparişler yılın en düşük seviyesinden geri dönmüştü. Aralık ayında ise yeni inşaat siparişleri için yeniden 0,9 puan gerilemiştir. Yeni alınan iş siparişlerinde öncelikle ekonomi politikası uygulamaları ve etkileri belirleyici olmaktadır. Yüksek sezonun bitmiş olması ile de yeni alınan iş siparişleri zayıflayacaktır. Yeni siparişlerde kalıcı toparlanmanın zaman alacağı tahmin edilmektedir.
2024 Kasım Ayında Konut Satışları Yüzde 63,6 Arttı
2024 yılı kasım ayında 153.014 adet konut satışı gerçekleşmiştir. 2024 yılı kasım ayında konut satışları bir önceki yılın kasım ayına göre yüzde 63,6 artmıştır. Kasım ayında yılın en yüksek ikinci aylık konut satışı gerçekleşmiştir. Tasarruf araçlarının yüksek getirileri ile oluşan servet etkisi artışta belirleyici olmaktadır. 2024 Ocak-Kasım döneminde konut satışları geçen yılın ilk on bir ayına göre yüzde 16,4 artarak 1.265.388 adet olmuştur. Bankaların daha uygun faiz oranlarına sahip konut kredisi olanakları konut satışlarını desteklemektedir. Konut fiyatlarının artacağı beklentisi ile konut talebi kuvvetlenmiştir.
İkinci El Konut Satışları 2024 Kasım Ayında Yüzde 64,6 Yükseldi
Türkiye genelinde 2024 Kasım ayında 103.740 adet ikinci el konut satışı gerçekleşmiştir. İkinci el konut satışları geçen yılın kasım ayına göre yüzde 64,6 artmıştır. Kasım ayında yılın en yüksek ikinci aylık ikinci el konut satışları gerçekleşmiştir. 2024 Ocak-Kasım döneminde ikinci el konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre 13,0 artarak 857.556 adet olmuştur. 2024 yılının son ayında da yüksek ilk el konut satışları beklenmektedir. İlk el konut almak isteyenlerin mevcut konutlarını satış isteği ikinci el konut satışlarını da artıracaktır.
İnşaat sektörü 2024 yılının genelinde sıkılaştırma politikalarının finansman tarafındaki etkilerini daha çok hissetmiştir. Özellikle yılın üçüncü ve dördüncü çeyreğinde para politikası tarafında sıkılaşma kararlılıkla uygulanmaya devam etmiştir. Kredi büyümesine getirilen sınırlar, yüksek kredi faiz oranları ve likiditenin azaltılması inşaat sektöründe finansman olanaklarını azaltmaya devam etmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun her ay müteahhitler ile gerçekleştirdiği güven endeksi anketinde iş koşullarına ilişkin olarak yapılan değerlendirmeler yıl genelinde talep tarafında yaşanan gelişmeleri de ortaya koymaktadır. Talep yetersizliği yılın son çeyreğinde yükselmiştir. 2022 başından bu yana talep yetersizliği en yüksek seviyeye çıkmıştır. Yüksek finansman maliyetleri ise inşaat sektöründe işleri sınırlayan en önemli unsur olarak öne çıkmaya devam etmektedir. Finansman sorunları yılın son çeyreğinde de yüksek kalmıştır. Sıkılaştırma politikalarının etkileri artarak görülmektedir. İşgücü eksikliği genel bir sorun olarak daha sınırlı etki yapmaktadır. Malzeme ve ekipman eksikliği ise azalmaktadır. İnşaat sektöründe 2024 yılında talep seviyesi ve finansal sorunlar belirleyici olmuştur. Muhtemelen 2025 yılının ilk çeyreğinde de kısıtlayıcı koşullar sürecektir. İnşaat malzemesi sanayisine dönük talep de buna bağlı olarak ilk çeyrekte de sınırlanacaktır. Enflasyonda hedeflenen düşüşün başlaması ile TCMB faiz indirimine aralık ayında 250 baz puan ile başlamıştır. Yeni yılda merkez bankası ve piyasa faizlerinde indirimin sürmesi beklentisi bulunmaktadır. Faiz indirimleri ile talep ve finansman tarafındaki sıkıntıların azalması yılın ikinci çeyreğinde daha belirgin olacaktır. "
https://imsad.org/Uploads/Files/Turkiye_IMSAD_Aylik_Sektor_Raporu_Aralik2024.pdf
