AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgilere göre, inşaat maliyet endeksi ocakta aylık bazda yüzde 9,1 oldu.
Ocakta işçilik endeksinde gerçekleşen aylık yüzde 23,58'lik yüksek artışa rağmen inşaat maliyetlerindeki yıllık yükseliş yüzde 26,61 oldu. Bu veri son 49 ayın en düşük oranı olarak kayıtlara geçti. Maliyet artışlarının bundan önce daha düşük görüldüğü ay yüzde 25,02 ile Aralık 2020 idi.
Bu tarihten sonra yükselen inşaat maliyetleri Eylül 2022'de yüzde 119,83 ile zirve yapmış ve sonrasında düşüşe geçmişti. Aradan geçen sürede dalgalı bir seyir izleyen endeks, Haziran 2024'ten (yüzde 66,12) bu yana hızlı düşüş gösterdi.
Öte yandan inşaat maliyetlerindeki artış bir yıl sonra ilk kez TCMB Konut Fiyat Endeksi'ndeki (KFE) yükselişin altında kaldı. Ocakta TCMB konut fiyat endeksi yıllık bazda yüzde 31,9 artmıştı.
Düşüşün devam edeceğini düşünüyoruz
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, inşaat maliyetlerindeki artışın sektörü en çok etkileyen ana konuların başında geldiğini belirterek, bu nedenle üretim sürecinde konutun hangi fiyattan piyasaya sunulacağı konusunda belirsizlik yaşandığını söyledi.
Son yıllarda maliyetlerin yüksek olmasından dolayı hem sıfır inşaatların yapımında hem de kentsel dönüşüm çalışmalarında frene basıldığını dile getiren Şişik, yüksek maliyetler nedeniyle konut fiyatlarının artmasının insanları ev alımından uzaklaştırdığını anlattı.
Şişik, bugüne gelindiğinde inşaat maliyetlerindeki artışın yavaş yavaş azaldığını kaydederek, "Son 8 aydır istikrarlı bir azalış söz konusu ve 2020 rakamlarına geldik. Önümüzdeki dönemde de enflasyonla doğru orantılı olarak bu azalışın devam edeceğini düşünüyoruz." dedi.
İnşaat maliyetlerinde işçilik ve malzeme endekslerinin bulunduğunu, ocakta işçilik endeksinin ciddi artış gösterdiğini ifade eden Şişik, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Asgari ücretin artışıyla işçilik ücretleri yeniden arttı ve ciddi bir eleman sorunuyla karşı karşıyayız. Deprem bölgesindeki yoğun inşaat süreci ustaları bölgeye yönlendirdi. İnşaatın tarzına göre çalıştıracağınız kalifiye elemanın iş becerisinin yüksek olması gerekiyor ve bu durum fiyatı artırıyor. Onlar da yoğun oldukları için bazen o işi yapacak kişi için 3 ay beklemek durumunda kalıyoruz. Kalifiye eleman sorununuz düzelmesi halinde işçilik maliyetlerindeki artış frenlenecektir."
"İşçilik maliyetlerindeki yüksek artış asgari ücret zammından kaynaklandı"
Gayrimenkul iktisatçısı Ahmet Büyükduman ise enflasyonla birlikte inşaat maliyetlerinin de düşmeye başladığını belirterek, düşüşün sürmesini beklediklerini söyledi.
İşçilik endeksindeki aylık artışın asgari ücretteki artıştan kaynaklandığını dile getiren Büyükduman, "Beklenen ve mevsimsel bir artış. Bir yıl öncesinin işçilik maliyeti ile karşılaştırıldığında daha makul bir artış var." diye konuştu.
Büyükduman, deprem bölgesindeki yoğun inşaat faaliyetinin bu alandaki işgücünü önemli ölçüde çektiğini kaydederek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Dolayısıyla işgücü maliyetleri yüksek. Bu gayet normal. Önümüzdeki dönemde dünya ekonomisinde ve özellikle Çin'de ham maddelere talebin düşecek olması inşaat malzeme fiyatlarının uluslararası alanda da gevşeyeceğini gösteriyor. Dolayısıyla malzeme fiyatlarında bir artış beklenmemesi veya enflasyon oranının altında yükseliş beklenmesi makul olacaktır."