Kamu İktisadi Teşebbüslerinin (KİT) brüt satışları, 2023'de bir önceki yıla göre yüzde 13,9 artışla 1,3 trilyon lira çıktı. KİT'lerin toplam aktif büyüklüğü ise aynı dönemde yüzde 157,5 artarak 2,9 trilyon lira oldu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2023 yılına ilişkin Kamu İşletmeleri Raporu'nu açıkladı.
Buna göre, geçen yıl sonu itibarıyla Bakanlığın portföyünde toplam 19'u KİT, 1 KİT bağlı ortaklığı, 5'i kamu bankası ve 8 diğer kuruluş olmak üzere toplam 33 kamu işletmesi yer aldı. Performans açısından değerlendirildiğinde 2023 yılında KİT sisteminin brüt satışları 2022'ye kıyasla yüzde 13,9 artışla 1,3 trilyon liraya ulaştı. Brüt satışlardaki artış, ağırlıklı olarak TEİAŞ ve EÜAŞ'tan kaynaklandı.
KİT sistemi, 2023'ü yaklaşık 159,3 milyar lira faaliyet karı ile kapattı. Söz konusu faaliyet karının oluşmasında, brüt satışlar bir önceki yıla göre yüzde 13,9 artarken, satış maliyetlerinin yüzde 0,5 azalması etkili oldu. Vergi ve yasal yükümlülüklerinin ardından sistemin 2023 yılı dönem net karı 74,7 milyar lira olarak gerçekleşti.
KİT'lerin bilanço durumu
KİT sisteminin toplam aktif büyüklüğü 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 157,5 artışla 2,9 trilyon liraya yükseldi. Geçen yıl aktif büyüklüğünün gayri safi yurt içi hasılaya (GSYİH) oranı ise yüzde 11,2 olarak hesaplandı. Aktif büyüklükteki artış da ağırlıklı olarak duran varlıklardaki, enflasyon muhasebesi sonucu gerçekleşen artıştan kaynaklandı.
Toplam öz kaynak büyüklüğü 2023'te yüzde 360,2 artışla yaklaşık 2 trilyon liraya çıktı.
Bazı KİT'lerin nominal sermayelerinde yapılan artışlar sonucunda KİT sisteminin toplam nominal sermayesi 2022'ye göre yüzde 78,3 artış gösterdi ve 932 milyar liraya yükseldi. Bu KİT'lerin ödenmiş sermayelerindeki artış ise KİT sisteminin toplam ödenmiş sermayesini yüzde 25,9 artırarak 616,3 milyar liraya çıkardı.
KİT sisteminin pasif yapısı incelendiğinde, yabancı kaynakların öz kaynaklara oranla daha fazla olduğu dikkati çekti.
Öz kaynaklar, toplam pasifin yüzde 67,1'ini oluştururken yabancı kaynakların oranı yüzde 32,9 olarak belirlendi.
İstihdam giderleri arttı
KİT'lerde 2019 yılında ortalama 100 bin 512 kişi istihdam edilirken, bu sayı geçen yıl 98 bin 922 bin seviyelerine indi.
Portföydeki KİT'lerin toplam istihdam giderleri, 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 109,7 artışla 62 milyar liraya ulaşırken, 2019'da gelir tablosuna yansıtılan toplam satış ve faaliyet giderlerinin yüzde 8,4'ü istihdam giderinden oluştu.
Bu arada, KİT bünyesindeki çalışanların işverene maliyeti 2023'de memurlar ve sözleşmeli personel için aylık ortalama 41 bin 825 lira ve işçiler için aylık ortalama 61 bin 777 lira oldu.