Ekonomi

Geçtiğimiz hafta takip ettiklerimiz

Yurt içi ve dışında geçen haftanın bazı önemli gelişmeleri

OECD ara dönem değerlendirmesi yayımladı.

OECD bu hafta yayımladığı ara dönem Küresel Ekonomik Görünüm raporunda küresel büyümenin 2024 yılında dirençli kaldığını ve enflasyonun ılımlı seyrini sürdürdüğünü belirtti. Kuruluş küresel büyüme öngörüsünü 2024 yılı için 0,1 puan artırarak %3,2 düzeyine yükseltirken, 2025 yılı için %3,2 olarak korudu. OECD, Türkiye’ye ilişkin büyüme tahminlerini ise aşağı yönlü revize ederek sırasıyla %3,2 ve %3,1 olarak açıkladı. Küresel enflasyon beklentilerini aşağı yönlü revize eden OECD, Türkiye’ye ilişkin enflasyon tahminini ise bir miktar yükseltti.

 ABD’de Ağustos ayı kişisel tüketim harcamaları fiyat artışı beklentilerin altında kaldı.

ABD’de Ağustos ayında dayanıklı mal siparişleri azalış beklentilerine karşılık yatay seyrederek görece dirençli bir görünüm sundu. Ülkede Eylül ayı öncü hizmetler PMI verisi 55,4 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşerek sektördeki olumlu görünümü teyit etti. Öte yandan, imalat PMI 47,0 ile piyasa beklentisinin altında kalarak sektörde daralma sinyalini üçüncü ayına taşıdı ve imalat sektöründeki zayıf seyrin sürdüğüne işaret etti. Aynı dönemde tüketici güven endeksi aylık bazda Ağustos 2021’den bu yana en hızlı düşüşünü kaydederek 98,7 düzeyine geriledi. ABD’de haftanın son işlem gününde açıklanan kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksi Ağustos’ta yıllık bazda %2,2 ile Fed’in enflasyon hedefine yakın bir artış kaydetti. Fed’in enflasyon göstergesi olarak takip ettiği çekirdek PCE fiyatları ise aylık bazda %0,1 ile beklentilerin altında artarken, yıllık çekirdek PCE enflasyonu %2,7 oldu. Görece zayıf bir tablo çizen ekonomik aktivitenin yanı sıra enflasyonda devam eden ılımlı eğilim, Fed’in önümüzdeki toplantılarında faiz indirimlerine devam edeceği yönündeki beklentileri destekledi.

Euro Bölgesi’nde öncü PMI verileri zayıflığın sürdüğüne işaret etti.

Euro Alanı’nda Eylül ayı öncü PMI verileri iktisadi faaliyetin zayıf bir seyir izlediğine işaret etti. Bu dönemde imalat PMI verisi 44,8 ile eşik değerin altındaki seyrini sürdürürken, hizmetler PMI 50,5 ile Şubat’tan bu yana en düşük değerini aldı. Bölgenin en büyük ekonomisi Almanya’da iş dünyası güvenini gösteren Ifo İş İklimi endeksi de mevcut duruma ilişkin değerlendirmelerdeki bozulmanın etkisiyle olumsuz bir tablo çizdi.

Çin’de büyümeyi desteklemek için teşvik paketi açıklandı.

Çin Merkez Bankası (PBoC) ülkede %5’lik büyüme hedefinin gerçekleştirilebilmesi için hafta başında kapsamlı bir teşvik paketi açıkladı. Ülkede 7 günlük ters repo faizinin %1,7’den %1,5’e indirildiği ve zorunlu karşılıkların 0,5 puan düşürülerek piyasaya 1 trilyon yuanlık (142 milyar USD) likidite sağlanacağı açıklandı. Ek olarak bu paket kapsamında konut kredisi faizleri düşürülürken, ikinci konut alımını düzenleyen kurallar yumuşatıldı. Öte yandan, menkul kıymet şirketleri, fonlar ve sigorta şirketlerinin hisse satın alımlarında merkez bankası kaynaklarından faydalanabilmesi sağlandı. PBoC ayrıca hafta içinde aldığı bir kararla 1 yıllık orta vadeli kredi faiz oranını da %2,3’ten %2,0’ye indirdi. BDDK ve TCMB yeni düzenlemeler açıkladı.

BDDK aldığı kararla karar tarihi itibarıyla dönem borcunun ödenmesi gereken asgari tutarı ödenmemiş olan bireysel kredi kartlarının mevcut borç bakiyeleri ile anapara ve/veya faiz ödemelerinin tahsili 30 günden fazla geciken ihtiyaç kredilerinin borç bakiyelerinin 60 ay ile sınırlı olmak üzere yeniden yapılandırılmasını mümkün kıldı. Ayrıca BDDK, kredi kartı dönem borcunun asgari ödemesini %20 ve %40 oranlarında olacak şekilde ayıran 25 bin TL’lik sınırı 50 bin TL’ye yükseltti. TCMB de yaptığı düzenleme değişikliği ile kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami akdi faiz oranlarını dönem borcuna göre değişken olarak belirlerken, kredi kartlarının yeniden yapılandırılmasında kullanılacak aylık akdi faiz oranına sınırlama getirdi.

TCMB ‘nin açıkladığı sektörel enflasyon beklentileri geriledi.

TCMB tarafından yayımlanan veriye göre 12 ay sonrasına ilişkin yıllık enflasyon beklentileri, piyasa katılımcılarında 1,2 puan azalarak %27,5 seviyesine, reel sektörde 2,7 puan azalarak %51,1 seviyesine, hanehalkında ise 1,5 puan azalarak %71,6 seviyesine geriledi. Öte yandan, gelecek 12 aylık dönemde enflasyonun düşeceğini bekleyen hanehalkı oranı %29,0 düzeyine indi.

Eylül ayına ait  Güven endeksleri olumlu…

Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi, dört ay üst üste gerilemenin ardından Eylül’de aylık bazda 1,2 puan artışla 99,2 düzeyine yükseldi. Gelecek üç aydaki ihracat siparişleri beklentileri ve son üç aydaki toplam sipariş miktarı endeksi desteklerken, gelecek üç aydaki üretim hacmi ile genel gidişata ilişkin değerlendirmelerin endeksteki artışı bir miktar sınırlandırdığı görüldü. Aynı dönemde mevsimsellikten arındırılmış sektörel güven endeksleri hizmet ve perakende ticaret sektörlerinde sırasıyla %0,6 ve %2,5 artarken, inşaat sektöründe %0,2 geriledi. Böylece tüketici, reel kesim ve sektörel güven endekslerinin birleşimi olan ekonomik güven endeksi aylık bazda %2,0 artışla 95,0 oldu.

Yabancı ziyaretçi sayısı arttı.

Ağustos’ta yıllık bazda %2,5 yükseldi. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayımlanan verilere göre yabancı ziyaretçi sayısı Ağustos’ta yıllık bazda %2,5 artarak 6,8 milyon kişi oldu. Böylece, Ocak-Ağustos döneminde yabancı ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine kıyasla %7,1 oranında artarak 35,8 milyon kişiye ulaştı.

Finansal piyasalardaki genel görünüme göre…

Yoğun bir veri akışının izlendiği haftada ABD borsaları dalgalı bir seyir izlerken, gelişmekte olan ülke borsaları endeksi Perşembe kapanışı itibarıyla %5,1 artış kaydetti. Talebe ilişkin endişelerin yanı sıra bazı OPEC+ üyesi ülkelerin üretim artışına gidebileceği beklentisiyle Brent petrol fiyatı düşüş eğilimini sürdürdü. Başlıca merkez bankalarının faiz indirim döngüsüne başlamasıyla yükselişe geçen ons altın fiyatı ise haftayı kazançla kapatmaya hazırlanıyor. BIST-100 endeksi bu hafta gelişmekte olan ülke piyasalarından negatif ayrışarak Perşembe kapanışı itibarıyla 9.829 düzeyine geriledi. Öte yandan TCMB tarafından yayımlanan menkul kıymet istatistiklerine göre, 20 Eylül ile biten haftada, yurt dışı yerleşiklerin DİBS portföyü 1,6 milyar USD ile hızlı artış kaydetti. Bu hafta Türkiye’nin 5 yıllık CDS primi 9 baz puan gerilerken, Türk lirası ABD doları karşısında yatay bir seyir izledi.

Gelecek haftanın gündemi... Gelecek hafta piyasaların odağında  Türkiye Eylül ayı enflasyon verilerinin yanı sıra ABD’de açıklanacak tarım dışı istihdam ile Euro Alanı’nda açıklanacak enflasyon verileri yer alacak. Yurt içinde ayrıca imalat PMI verileri açıklanacak.