Finansal piyasalarda, yılın son çeyreğinde gelişmiş ülke merkez bankalarının enflasyonla mücadele kapsamında sürdürdükleri sıkı para politikalarında gevşeme döngüsüne girmeleriyle pozitif bir seyir öne çıkarken, ABD'de başkanlık seçimleri sonuçlarının piyasalara yansımaları izlendi.
Yılın dördüncü çeyreğinde dünya genelinde resesyon endişeleri sınırlı olsa da devam ederken, ABD'deki başkanlık seçimlerinde galip çıkacak adayın uygulayacağı ekonomi politikalarına ilişkin beklentiler piyasaların yönü üzerinde etkili oldu.
Cumhuriyetçi aday Donald Trump'ın, ABD'de daha çok korumacı bir ekonomi politikası uygulayacağı söylemleri ülkede enflasyonist baskıların gelecek dönemde artabileceğine yönelik kaygıları beslerken, söz konusu çeyrekte toplam 50 baz puan faiz indirimi yapan ABD Merkez Bankasıyla (Fed) arasında politika uyuşmazlıkları çıkabileceğine dair bilinmezlik fiyatlamalarda öne çıkan etkenler arasında yer aldı.
Kasım ayı başında Trump'ın rakibi Kamala Harris karşısında seçimlerden zaferle ayrılmasıyla yeni dönemde Trump'ın tarifeler, göç kısıtlamaları ve vergi indirimleri gibi politikalarının ekonomi üzerinde oluşturacağı olası etkiler dikkatle izlenirken, ABD'nin önemli ticaret ortaklarıyla sorun yaşayıp yaşamayacağına ilişkin gelişmeler yatırımcıların odağına yerleşti.
Bu dönemde Avrupa'da yavaşlayan ekonomik aktiviteyi canlandırmak amacıyla Avrupa Merkez Bankasının (ECB) faiz indirimleri takip edilirken, Rusya ile Ukrayna arasındaki gerginliğin artması ve Fransa ile Almanya'da ortaya çıkan siyasi krizler pay piyasalarında risk iştahının azalmasına neden oldu.
Diğer yandan, ABD'de başkanlık seçimlerinin sonuçları bölge genelinde de yakından takip edilirken, Trump'ın uygulayacağını belirttiği ilave gümrük vergilerinin uluslararası ticareti sekteye uğratabileceği endişeleri, ekonomik aktivitenin yavaşladığı Avrupa'da risk algısının yükselmesine yol açtı.
Asya tarafından ise Güney Kore'de yaşanan siyasi kriz, Japonya ve Çin'de makroekonomik verilerden alınan sinyaller ile Trump'ın özellikle Çin'e yönelik tutumu bölgede pay piyasaları üzerinde etkili oldu.
Çin ekonomisinde kasımda tüketimdeki artış önceki aya göre yavaşlarken, iç talepteki zayıflığın etkisi hissedilmeye devam edildi. Ulusal İstatistik Bürosu (UİB) verilerine göre, tüketimin ölçüsü kabul edilen perakende satışlar kasımda yıllık yüzde 3 artarak, ekimdeki yüzde 4,8'lik yükselişin altında performans sergiledi.
- Yurt içinde TCMB rezervlerinde rekor seviyeler takip edildi
Yılın son çeyreğinde ekonomi yönetiminin uyguladığı politikaların piyasalar üzerindeki olumlu yansımaları izlendi. Bu dönemde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) rezervleri üst üste rekor kırarken, Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS), Şubat 2020'den bu yana ilk kez 250 baz puanın altına düştü.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'nin CDS'in 250 baz puanın altına düşmesiyle ilgili, "İyileşen risk primimiz sayesinde dış finansmana erişim kolaylaşırken dış finansman maliyeti de düşmektedir." değerlendirmesinde bulundu.
TCMB toplam rezervleri, 13 Aralık haftasında bir önceki haftaya göre 4 milyar 92 milyon dolar artışla 163 milyar 482 milyon dolara çıkarak, tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Yılın son çeyreğinde dezenflasyon süreci devam ederek, Kur Korumalı Mevduat (KKM) bakiyesinde de gerileme sürdü.
Ayrıca, Türkiye'nin cari işlemler hesabında ekimde 1 milyar 880 milyon dolar, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında da 7 milyar 163 milyon dolarlık fazla oluşurken, cari işlemler hesabı yaklaşık 5 yıl sonra ilk kez üst üste 5 ay fazla verdi.
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, yılın son çeyreğini yüzde 4 artışla 9.724,50 puandan tamamlarken, aynı dönemde, dolar/TL de yüzde 2,9 artarak 35,1860 seviyesine çıktı.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, yılın dördüncü çeyreğindeki önemli gelişmeler şöyle:
1 EKİM:
- Avro Bölgesi'nde Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), eylül ayında yıllık bazda yüzde 1,8 olarak belirlendi.
- İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), eylülde 44,3'e geriledi.
2 EKİM:
- ABD'de özel sektör istihdamı, eylülde 143 bin kişiyle piyasa beklentilerinin üzerinde arttı.
- Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'nin Kovid-19 salgını sonrası tedarik zincirlerinin çeşitlendirilmesinden faydalandığını belirterek, "Rekabetçiliği, verimliliği ve potansiyel büyümeyi artırmaya yardımcı olacak kapsamlı bir reform programımız var. İş yapmaya ve diyaloğa açığız." dedi.
3 EKİM:
- TÜFE, eylülde aylık bazda yüzde 2,97, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,37 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 49,38'e, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 33,09'a geriledi.
- TCMB Başkanı Fatih Karahan, mevduat gelişmelerinin, Türk lirasına güvenin yeniden inşa edildiğini teyit ettiğini, Türk lirası mevduat payının yükselerek yüzde 54'e ulaştığını vurgulayarak, "Sıkı parasal duruşun sürdürülmesi ve hizmet enflasyonundaki katılığın zayıflamasıyla, enflasyonun ana eğiliminde gerileme 2025 yılında da devam edecek." dedi.
- Avro Bölgesi'nde ekonomik aktivite eylül ayında daraldı ve son 7 ayın en düşük seviyesine indi.
- Avro Bölgesi'nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), ağustosta aylık bazda yüzde 0,6 arttı.
4 EKİM:
- Türkiye'de genel devlet açığının Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya (GSYH) oranı geçen yıl yüzde 4,8 olarak gerçekleşirken, genel devlet açığı 1 trilyon 272 milyar 714 milyon lira olarak tahmin edildi.
- Küresel gıda fiyatlarında eylülde son 18 ayın en hızlı artışı yaşanırken, şeker başta olmak üzere tüm emtia gruplarında fiyatlar yükseldi.
- ABD'de tarım dışı istihdam eylülde 254 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,2'den 4,1'e indi.
- TCMB'nin Eylül Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'na göre, yıllık enflasyon, enerji ve hizmetlerde daha belirgin olmak üzere, tüm ana gruplarda gerilerken, bir önceki ay düşüş sergileyen gıda fiyatları eylül ayında işlenmemiş gıda alt grubu kaynaklı olarak görece yüksek bir artış kaydetti.
7 EKİM:
- Şimşek, Eximbank ve kalkınma bankaları aracılığıyla KOBİ'lere ve ihracatçılara yönlendirilmek üzere bu yıl yaklaşık 2,3 milyar dolar kaynak sağladıklarını belirtti.
- Almanya'da fabrika siparişleri, art arda 2 aylık artışın ardından ağustosta yüzde 5,8 gerileyerek, ocaktan bu yana en keskin düşüşü kaydetti.
- Çin'in döviz rezerv varlıklarının, eylülde 3 trilyon 316 milyar dolara yükseldiği bildirildi.
8 EKİM:
- ABD'nin dış ticaret açığı, ağustosta aylık bazda yüzde 10,8 azalışla 70,4 milyar dolara inerken, 5 ayın en düşük seviyesini kaydetti.
- Hazine ve Maliye Bakanlığı, yüksek gelir elde eden ancak gelirini beyan dışı bırakan sporcuları yakın takibe alırken, farklı spor dallarında 1900 kişinin ücretini inceledi ve son 3 yılda yaklaşık 5 milyar liralık kayıt dışı gelir saptadı.
- TCMB ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredileri günlük limitlerini 3 milyar TL'den 4 milyar TL'ye yükseltti.
9 EKİM:
- Bakan Şimşek, resmi ziyaret gerçekleştirdiği Katar'da yatırımcılarla bir araya geldi.
- ABD'de 30 yıl vadeli mortgage (konut kredisi) için ortalama faiz oranı, geçen hafta yüzde 6,36 ile ağustos ayından bu yana en yüksek seviyeye çıkarken, mortgage başvuruları azaldı.
- AB Komisyonunun Çin'den ithal elektrikli araçlar hakkında yürüttüğü sübvansiyon soruşturmasının ardından gelen karar sonrası, ABD'li elektrikli araç üreticisi Tesla'nın Çin'de üretilen modellerine yüzde 7,8, Çin şirketleri BYD'ye yüzde 17, Geely'e yüzde 18,8, soruşturmada işbirliği yapan üreticilere yüzde 20,7, işbirliği yapmayan devlete ait SAIC Motor ve diğer şirketlere ise yüzde 35,3 ek vergi getirilecek.
10 EKİM:
- Fed, politika faizinin 4 yıl aradan sonra ilk kez indirildiği, 50 baz puan düşürülerek yüzde 4,75-5,00 aralığına çekildiği son toplantının tutanakları, yetkililerin faiz indiriminin boyutu konusundaki görüş ayrılıklarını gösterdi.
- ABD'de TÜFE, eylülde aylık bazda yüzde 0,2, yıllık bazda yüzde 2,4 ile beklentilerin üzerinde arttı.
11 EKİM:
- Türkiye'nin cari işlemler hesabında ağustosta 4 milyar 324 milyon dolar, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında 9 milyar 14 milyon dolarlık fazla oluştu.
- TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre, TÜFE'de yıl sonu artış beklentisi yüzde 44,11'e yükseldi.
- Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) bülteninde, Türkiye'ye ağustosta 497 milyon dolarlık uluslararası doğrudan yatırım geldiği bildirildi.
- ABD'de ÜFE, eylülde aylık bazda değişim göstermeyerek beklentilerin altında gerçekleşirken, yıllık bazda yüzde 1,8 ile tahminlerin üzerinde arttı.
15 EKİM:
- Şimşek, enflasyon ve fiyat artışlarında yavaşlamanın devam edeceğini belirterek, "Bu konuda kararlıyız, programı uygulayacağız, sonuç veriyor ve enflasyonu düşüreceğiz." dedi.
- Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE) eylülde bir önceki aya göre yüzde 2, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 31,09 arttı.
- Avro Bölgesi'nde sanayi üretimi, ağustosta bir önceki aya göre yüzde 1,8 yükseldi.
- ABD'de tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisi, eylülde de değişim göstermeyerek yüzde 3 oldu.
- Uluslararası Para Fonu (IMF), enflasyon şokları ve artan jeopolitik gerginlikler nedeniyle küresel ekonomik belirsizliğin arttığını belirterek, yüksek belirsizliğin makrofinansal istikrarı derinden etkileyebileceği uyarısında bulundu.
16 EKİM:
- İngiltere'de yıllık enflasyon eylülde yüzde 1,7 ile yaklaşık 3,5 yılın ardından ilk kez hedeflenen yüzde 2 seviyesinin altında gerçekleşti.
17 EKİM:
- TCMB Para Politikası Kurulu (PPK), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını değiştirmeyerek yüzde 50'de tuttu.
- KKM geçen hafta yaklaşık 20 milyar 177 milyon lira azalarak, 1 trilyon 470,5 milyar liraya düştü.
- Kira ödemelerini banka ve PTT aracılığıyla yapmayıp, elden gerçekleştirenlere her bir tespit için kira tutarının yüzde 10'u oranında ceza kesilmesi uygulaması başladı.
- ECB, piyasa beklentileri doğrultusunda zayıflayan ekonomiye karşı üçüncü faiz indirimine giderek üç temel politika faizini 25 baz puan düşürdü.
- Avro Bölgesi'nde TÜFE, eylül ayında yıllık bazda yüzde 1,7'ye geriledi.
- ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, ticarette yüksek tarifeler uygulama yaklaşımının "son derece yanlış" olduğunu belirterek, geniş kapsamlı ve hedefe yönelik olmayan tarifelerin fiyatları yükselteceğini ve Amerikan şirketlerini daha az rekabetçi hale getireceğini ifade etti.
- ABD Ticaret Bakanlığı, eylül ayına ilişkin perakende satış verilerini açıkladı. Buna göre, perakende satışlar eylülde bir önceki aya kıyasla yüzde 0,4 arttı ve 714,4 milyar dolar olarak hesaplandı.
- Japonya'nın 2024 mali yılı nisan-eylül ticaret açığı yüzde 14,4 artışla 3,11 trilyon yene (20,8 milyar dolar) yükseldi.
18 EKİM:
- Orta Doğu'da İsrail'in devam eden saldırılarıyla artan çatışmalar ve dünya genelinde merkez bankalarının güvercin adımlarından destek bulan altının ons fiyatı 2 bin 714 dolara çıkarak rekor kırdı.
- Türkiye Varlık Fonu'nun (TVF) 14-16 Ekim'de Londra'da yatırımcılarla gerçekleştirdiği görüşmelerin ardından 5 yıl 3 ay vadeli, yüzde 6,95 getiri oranlı 750 milyon dolar tutarındaki sukuk ihracına rekor talep geldiği bildirildi.
- ABD federal hükümetinin bütçe açığı, 2024 mali yılında geçen yıla kıyasla yüzde 8 artarak 1,8 trilyon dolara yükseldi.
21 EKİM:
- Çin'de kurumsal krediler ve emlak kredileri için gösterge faizi işlevi gören 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranlarında (LPR) 25'er baz puanlık indirim açıklandı.
22 EKİM:
- Dünyanın gelişen ekonomilerinin oluşturduğu BRICS ülkelerinin liderleri, Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan Cumhuriyeti'nin başkenti Kazan'da, birliğin genişlemesi, "ticarette dolarsızlaşma" ve bölgesel çatışmalar ana gündemleriyle bir araya geldi.
- IMF, küresel ekonomik büyümenin istikrarlı ancak zayıf kalacağının beklendiğini belirterek, büyüme tahminini bu yıl için yüzde 3,2 olarak korudu.
23 EKİM:
- ABD'de 30 yıl vadeli mortgage için ortalama faiz oranı, geçen hafta değişim göstermeyerek yüzde 6,52 olurken, mortgage başvuru faaliyeti temmuz ayından bu yana en düşük seviyeye geriledi.
- Kanada Merkez Bankası (BoC), üst üste 4. toplantısında politika gevşemesine giderken, politika faizini 50 baz puan düşürerek yüzde 3,75'e çekti.
- Fed'in Bej Kitabı, ABD'de ekonomik faaliyetin "çok az" değiştiğini ortaya koydu. Fed, son haftalarda neredeyse tüm bölgelerde ekonomik faaliyette "çok az" değişiklik görüldüğünü, enflasyonun ılımlı seyrini sürdürdüğünü bildirdi.
- Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, enflasyonun ana eğiliminin yavaş şekilde yükseldiğini belirterek, enflasyonda sürdürülebilir şekilde yüzde 2 seviyesine ulaşmanın hala zaman aldığını ifade etti.
24 EKİM:
- Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) darbe girişiminin ardından Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun (TMSF) 2016'dan itibaren kayyım olarak görevlendirildiği şirketlerin bilançosu artarken, FETÖ'ye ait şirketlerin satış ihalelerinden bugüne kadar 18,6 milyar liralık satış hasılatı elde edildi.
- S&P Global ve Hamburg Ticaret Bankası (HCOB) verilerine göre, eylülde 51,4 olan hizmet sektörü şirket faaliyetleri PMI, ekimde 51,2'ye düşerek son 8 ayın en zayıf seviyesini gördü.
- TCMB toplam rezervleri, 18 Ekim haftasında bir önceki haftaya göre 1 milyar 979 milyon dolar artışla 159 milyar 365 milyon dolara çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
- ABD'de imalat sanayi PMI, ekimde aylık 0,5 puan artarak 47,8 ile piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
25 EKİM:
- TCMB Başkanı Fatih Karahan, Washington'da gerçekleştirdiği "Türkiye'de Enflasyon Görünümü" başlıklı sunumunda, "Dezenflasyon süreci doğru yolda ilerliyor." dedi.
- Çin'de gösterge faiz işlevini yerine getiren 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranlarında (LPR) bu hafta yapılan indirimin ardından Çin Merkez Bankası (PBoC) ana politika faizi niteliğindeki 1 yıl vadeli borçlanma faizini sabit bıraktı.
- ECB'nin Tüketici Beklentileri Anketi'ne göre, Avro Bölgesi'ndeki tüketicilerin orta vadeli enflasyon beklentileri düştü.
26 EKİM:
- Orta Doğu'da İsrail'in devam eden saldırılarıyla artan gerilim ve ABD'de 5 Kasım'da yapılacak başkanlık seçimlerine yönelik belirsizliğin devam etmesinden destek bulan altının ons fiyatı, bu yıl 35 kez rekor yeniledi.
29 EKİM:
- Bakan Şimşek, Türkiye'nin enflasyonla mücadele ederken büyüme sorunu yaşamadığını belirterek, "En kötüsü geride kaldı, enflasyon düşüyor, sıkı maliye ve para politikası sayesinde düşmeye devam edecek." dedi.
- Türkiye'nin yerli ve milli otomobil hayalini gerçekleştiren Togg, 29 Ekim 2022'de ilk kez banttan inişinin 2. yılını kutladı.
- ABD'de mal ticareti açığı, eylülde aylık yüzde 14,9 artarak, 108,2 milyar dolara yükseldi.
- AB, Çin yapımı elektrikli otomobillere yüzde 35,3'e varan oranda ilave gümrük vergisi getirdi.
30 EKİM:
- ABD ekonomisi, bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 2,8 ile beklentilerin altında büyüdü.
- ABD'de özel sektör istihdamı, ekimde 233 bin kişiyle piyasa beklentilerinin üzerinde arttı.
- Almanya ekonomisi, bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 0,2 büyüyerek teknik resesyondan kurtuldu.
- Almanya'da eylülde yüzde 1,6 olan yıllık enflasyon, ekimde yüzde 2'ye yükseldi. Böylece ülkede enflasyon oranı yeniden arttı.
- Rusya Tarım Bakanlığı, ülkede tereyağı fiyatlarında yaşanan artış nedeniyle bir dizi önlem alınacağını bildirdi. Rosselkhoznadzor'dan Rus basınına yapılan açıklamada, Türkiye'den 27 Ekim'den bu yana tereyağı ithalatına başlandığı ve 29 Ekim itibarıyla toplam 20 tonluk ithalatın gerçekleştiği kaydedildi.
1 KASIM:
- Türk lirası mevduat ve fonlarda stopaj oranları, 6 ay vadeli mevduatta yüzde 7,5'ten yüzde 10'a, 1 yıla kadar vadeli olanlarda yüzde 5'ten yüzde 7,5'e yükseltildi.
- Şimşek, devlete kesinleşen vergi borcu ve cezası olan 36 bin 806 mükellefin ilan edileceğini belirterek, "Bu mükelleflerin 30 bin 696'sının borcunun tahsil kabiliyeti yok. Vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezaların toplamı 914,9 milyar lira ancak tahsil kabiliyeti olmayan alacak tutarı da 812,8 milyar lira, bu alacakların yüzde 88,8'inin tahsilat imkanı bulunmuyor." dedi.
- Türkiye imalat sanayi PMI, ekimde 45,8'e yükseldi.
2 KASIM:
- Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's (S&P), Türkiye'nin kredi notunu "B+"dan "BB-"ye yükseltirken, kredi notu görünümünü "durağan" olarak belirledi.
- Hazine ve Maliye Bakanlığının internet sitesinden 2024 yılı gelişmeleri ve 2025 yılı öngörülerini içeren "Hazine Finansman Programı" yayımlandı.
- Hazine ve Maliye Bakanlığı, lüks segment araç kiralayan şirketlerden başlayarak sektördeki denetimlerini artırdı, 5 bin 600 firmada 1,7 milyar liralık kayıt dışı hasılat tespit etti, 500 milyon lira ceza uyguladı.
3 KASIM:
- TÜFE, ekimde aylık bazda yüzde 2,88, Yİ-ÜFE yüzde 1,29 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 48,58'e, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 32,24'e geriledi.
4 KASIM:
- TCMB toplam rezervleri, 25 Ekim haftasında bir önceki haftaya göre 33 milyon dolar artışla 159 milyar 398 milyon dolara çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
- Avro Bölgesi'nde yatırımcı güven endeksi, mevcut duruma ilişkin daha olumlu bir değerlendirmeyle kasımda art arda aylık artışını ikinci aya taşıdı.
5 KASIM:
- ABD'de başkanlık seçimlerinde oy sayımı devam ederken, Bitcoin'in fiyatı Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump'ın kazanabileceği beklentisiyle 75 bin doları aşarak rekor tazeledi.
- Çin'de hizmetler sektöründeki aktivitenin barometresi kabul edilen öncü gösterge, ekimde toparlanma işareti verdi.
- İngiltere'de hizmet sektöründe büyüme ekimde zayıflama göstererek, Kasım 2023'ten beri görülen en yavaş sektör aktivitesi kaydedildi.
- ABD'nin dış ticaret açığı, eylülde aylık bazda yüzde 19,2 artışla 84,4 milyar dolara çıkarak Nisan 2022'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
6 KASIM:
- Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), küresel tarım sektörünün jeopolitik gerilimler, iklim değişikliğinden kaynaklanan aşırı hava olaylarının artan sıklığı ve şiddeti dahil olmak üzere birçok zorlukla karşı karşıya bulunduğunu ve bazı ülkelerin ihracat kısıtlamalarının uluslararası ticaret sistemi üzerinde ilave baskı oluşturduğunu bildirdi.
- Almanya'da fabrika siparişleri, uçak, gemi, askeri araç ve tren gibi büyük siparişlerin etkisiyle eylülde yüzde 4,2 yükseldi.
- Cumhuriyetçi aday Donald Trump'ın destekçilerine yaptığı konuşmada zaferini ilan etmesinin ardından dünyanın en büyük ekonomisindeki seçim sonuçları küresel çapta varlıkları etkilemeye devam ediyor.
7 KASIM:
- Fed, politika faizini beklentiler dahilinde 25 baz puan düşürerek, yüzde 4,50-4,75 aralığına indirdi.
- TCMB toplam rezervleri, 1 Kasım haftasında bir önceki haftaya göre 221 milyon dolar artışla 159 milyar 619 milyon dolara çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
- İngiltere Merkez Bankası (BoE) politika faizini piyasa beklentileri doğrultusunda 25 baz puan düşürerek yüzde 4,75'e indirdi.
- ABD'de tarım dışı iş gücü verimliliği, bu yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 2,2 ile beklentilerin altında arttı.
9 KASIM:
- Çin'de TÜFE, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 0,3 yükselirken, ÜFE yüzde 2,9 geriledi.
- Türkiye'de işsizlik oranı, eylülde bir önceki aya göre değişim göstermedi ve yüzde 8,6 olarak kaydedildi. Bu dönemde işsiz sayısı 3 milyon 100 bin kişi oldu.
12 KASIM:
- Türkiye'nin cari işlemler hesabında eylülde 2 milyar 988 milyon dolar, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında 7 milyar 734 milyon dolarlık fazla oluştu.
- Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), gelecek 5 yılda Türkiye'deki yatırım önceliklerini, yeşil dönüşümün hızlandırılması, beşeri sermaye gelişiminin artırılması, Türkiye'nin küresel rekabet gücünün desteklenmesiyle ülkenin altyapı ve bölgesel entegrasyonunun güçlendirilmesi olmak üzere 4 temel alan olarak belirledi.
- Almanya'da açıklanan nihai veriler, gıdanın ve hizmetlerin daha pahalı gelmesinin etkisiyle enflasyonun ekimde yüzde 2'ye çıktığını teyit etti.
13 KASIM:
- ABD'de TÜFE, ekimde aylık bazda yüzde 0,2, yıllık bazda yüzde 2,6 ile beklentilere paralel arttı.
- ABD'nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump, iş insanı Elon Musk ve girişimci Vivek Ramaswamy'nin Hükümet Verimliliği Bakanlığını yöneteceğini açıkladı.
14 KASIM:
- ECB'nin ekim ayı para politikası toplantısına ilişkin tutanaklar, ECB Yönetim Konseyi üyelerinin ekimdeki faiz indirimini risklere karşı bir korunma olarak değerlendirdiklerini ve aşırı düşük fiyat artışı riski konusunda bölünmüş göründüklerini ortaya koydu.
- Avro Bölgesi'nde sanayi üretimi, eylülde bir önceki aya göre yüzde 2 azaldı.
- Ekonomi Araştırma Enstitüsü'nün (Ifo), Münih ve Yukarı Bavyera Sanayi ve Ticaret Odası (IHK) için yaptığı "Bürokrasinin maliyetleri-Acilen reformlara ihtiyaç var" adlı araştırmanın sonuçları yayımlandı. Araştırmada, aşırı bürokrasinin Almanya'ya daha fazla maliyet çıkararak her yıl ekonomik üretimde 146 milyar avroluk kayba neden olduğu belirtildi.
- ABD'de ÜFE, ekimde aylık bazda yüzde 0,2 ile beklentilere paralel, yıllık bazda yüzde 2,4 ile tahminlerin üzerinde arttı.
- Fed Başkanı Jerome Powell, ABD başkanlık seçiminin sonuçlarının para politikası kararları üzerinde hiçbir etkisi olmayacağını ifade etti.
15 KASIM:
- ABD'de sanayi üretimi, ekimde aylık bazda yüzde 0,3 ile piyasa beklentilerine paralel düşüş kaydetti.
- ABD'de perakende satışlar, ekimde aylık bazda yüzde 0,4 artarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
18 KASIM:
- Hazine ve Maliye Bakanlığı, dolar cinsinden kira sertifikası ihracı gerçekleştirmek için 5 bankaya yetki verildiğini duyurdu.
19 KASIM:
- Avro Bölgesi'nde TÜFE, ekim ayında yıllık bazda yüzde 1,7'den yüzde 2'ye yükseldi.
- ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump, Ticaret Bakanlığına finansal hizmetler şirketi Cantor Fitzgerald'ın Üst Yöneticisi (CEO) Howard Lutnick'i aday gösterdiğini açıkladı.
20 KASIM:
- Çin'de gösterge faiz işlevi gören 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranlarında (LPR) değişiklik yapılmadı.
- ABD'de 30 yıl vadeli mortgage için ortalama faiz oranı, geçen hafta yüzde 6,90'a yükselirken, mortgage başvuruları yüzde 1,7 arttı.
21 KASIM:
- ABD'de ikinci el konut satışları, ekimde yüzde 3,4 artarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
- TCMB'den TL mevduatta artışla uyumlu sadeleşme adımları attı. TL mevduat hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranları artırılırken, yabancı para mevduat için TL cinsinden tesis edilmesi gereken zorunlu karşılık oranı düşürüldü.
- ABD Hazine Bakanlığından yapılan açıklamada, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşını ilerletmek için uluslararası finans sistemini kullanmasını engellemek amacıyla G7 liderlerinin taahhütlerinin uygulanmasında önemli bir adım daha atıldığı aktarıldı.
23 KASIM:
- Fed, ülkenin mali borcunun sürdürülebilirliğinin finansal istikrara yönelik en önemli risk olarak görüldüğünü bildirdi.
- ABD'de imalat sanayi PMI, kasımda aylık 0,3 puan artarak, 48,8 ile piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti.
- ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump, Hazine Bakanlığına Amerikalı yatırımcı ve hedge fon yöneticisi Scott Bessent'i aday gösterdiğini açıkladı.
25 KASIM:
- TCMB'nin 2024 yılı güz dönemi anket sonuçlarına göre, 2024 yılında yapılan ve yılın son döneminde yapılması planlanan yatırımların bir önceki yıla göre artacağı yönündeki değerlendirmeler zayıflamaya devam ederken, işyerleri büyüklük grupları itibarıyla değerlendirildiğinde artışın bahar döneminde öngörülenden daha düşük gerçekleşmesi bekleniyor.
- Çin'de gösterge faiz işlevini yerine getiren 1 ve 5 yıllık kredi faiz oranlarının (LPR) sabit kalmasının ardından PBoC, ana politika faizi niteliğindeki 1 yıl vadeli borçlanma faizini de değiştirmedi.
26 KASIM:
- ABD'nin seçilmiş başkanı Trump, başkanlık görevini devraldığında Meksika ve Kanada'dan gelen tüm ürünlere yüzde 25, Çin'den gelen ürünlere ise ilave yüzde 10 gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu.
- TCMB, 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentilerinin gerilediğini açıkladı. Kasımda, 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentileri, piyasa katılımcıları için yüzde 27,2'ye, reel sektör için yüzde 47,8'e ve hanehalkı için yüzde 64,1'e indi.
- Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı İbrahim Ömer Gönül, açığa satış işlem yasağının kaldırılmasına ilişkin, "Yakında kaldıracağız. Üzerinde çalışıyoruz. Olgunlaştırmamız lazım. Endekslerle ilgili çalışmalar var, onları bitirelim ondan sonra açıklayacağız." dedi.
- Şimşek, "Enflasyonda kalıcı düşüş devam edecek, 2025 yılında enflasyonda düşüş güçlü bir şekilde sürecek." dedi.
27 KASIM:
- ABD ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 2,8 ile tahminlere paralel büyüdü.
- Türkiye'nin ihracatı, ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,1 artarak, 23 milyar 500 milyon dolar, ithalatı ise aynı kalarak 29 milyar 409 milyon dolar olarak gerçekleşti.
28 KASIM:
- TCMB, "Bankamız, banknot sahteciliği ile etkin mücadele kapsamında ilgili adli mercilerle koordinasyon içinde gerekli çalışmaları yürütmektedir." açıklamasında bulundu.
- TCMB'nin PPK Toplantı Özeti'nde, "12 aylık birikimli olarak cari açığın, seyahat gelirlerinin devam eden güçlü katkısıyla ekim ayında da azalacağı öngörülmektedir. " ifadesine yer verildi.
29 KASIM:
- Türkiye ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğinde yıllık bazda yüzde 2,1 büyüme kaydetti.
- TCMB Finansal İstikrar Raporu'nda, "Küresel piyasalardaki yüksek oynaklıklara ve jeopolitik risklere rağmen yabancı yatırımcıların Türk bankalarının borçlanma enstrümanlarına yüksek ilgisi devam ediyor." ifadelerine yer verildi.
- Avro Bölgesi'nde yıllık enflasyon oranı kasım ayında yeniden yüzde 2,3 seviyesine çıktı.
- ECB'nin Tüketici Beklentileri Anketi'ne göre, Avro Bölgesi'ndeki tüketicilerin orta vadeli enflasyon beklentileri arttı.
- BoE, küresel ekonomik görünüme ilişkin belirsizlik ve risklerin arttığı yönünde uyarıda bulundu.
- Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) eylül ilişkin "Petrol Piyasası Sektör Raporu"na göre, Türkiye'nin toplam petrol ithalatı içinde en büyük kalemi oluşturan ham petrolde ithalat, yüzde 43,1 azalarak 1 milyon 686 bin 454 ton olarak gerçekleşti.
30 KASIM:
- ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump, BRICS ülkelerinin, dolardan uzaklaşmaya çalışmayacaklarını taahhüt etmemeleri durumunda yüzde 100 tarifelerle karşı karşıya kalacakları uyarısında bulundu.
2 ARALIK:
- Türkiye imalat sanayi PMI, kasımda 48,3'e yükseldi.
- Alman otomobil üreticisi Volkswagen'in Almanya'daki 9 fabrikasında uyarı grevi başladı.
- Avro Bölgesi'nde işsizlik oranı ekim ayında yüzde 6,3 oldu.
- ABD'de Başkan Joe Biden öncülüğündeki hükümet, görev süresinin son ayında Çin'e çip sektöründe ilave kısıtlamalar getiren yeni tedbirler açıkladı.
3 ARALIK:
- TÜFE, kasımda aylık bazda yüzde 2,24, Yİ-ÜFE yüzde 0,66 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 47,09, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 29,47 olarak kayıtlara geçti.
4 ARALIK:
- ABD'de özel sektör istihdamı, kasımda 146 bin kişiyle piyasa beklentilerinin altında artış kaydetti.
- Türk lirası reel anlamda yaklaşık 4 yılın zirvesine ulaştı. Reel efektif döviz kuru endeksi, Kasım 2024'te TÜFE bazında 2,19 puan artarak 67,03'e yükseldi.
- ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) Başkanlığına Paul Atkins'i aday gösterdiğini duyurdu.
- OECD, küresel ekonominin bu yıl yüzde 3,2 büyüyeceğini öngörürken, Türkiye'de ekonomik büyümenin yüzde 3,5 olmasını bekliyor.
- Avro Bölgesi'nde ÜFE, ekimde aylık bazda yüzde 0,4 arttı.
5 ARALIK:
- Fed Başkanı Powell, ülke ekonomisinin faiz indirimlerine başladıkları eylül ayında düşünülenden daha güçlü olduğunu belirterek, bunun faiz oranlarını düşürürken biraz daha temkinli olmalarına imkan verdiğini söyledi.
- Fed'in "Bej Kitap" raporunun kasım sayısını yayınladı. Bankanın 12 şubesinden gelen analizlerle hazırlanan raporda, ekonomik faaliyetlerinin çoğu bölgede hafif bir artış gösterdiği belirtildi. Raporda, ekonomik faaliyetteki büyümenin genel olarak küçük olsa da büyüme beklentilerinin çoğu coğrafya ve sektörde ılımlı bir artış kaydettiği aktarıldı.
- Kripto para birimi Bitcoin'in fiyatı, ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump'ın kripto paralara ilişkin ılımlı düzenlemeler yapacağına yönelik iyimserlikle ilk defa 100 bin doların üzerine çıktı.
- TCMB Açık Piyasa, Bankalararası Para Piyasası ve Döviz Piyasası işlemlerinde geçerli olan TÜFE'ye endeksli DİBS ve kira sertifikalarının iskonto oranını yüzde 80'den yüzde 30'a indirdi.
- BDDK'den yapılan açıklamaya göre, bugün 11021 sayılı karar uyarınca bankalar ile finansal kiralama, faktoring, finansman, tasarruf finansman ve varlık yönetim şirketlerinin 2025 yılında enflasyon muhasebesi uygulamamasına karar verildiğini bildirdi.
6 ARALIK:
- ABD'de tarım dışı istihdam kasımda 227 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,1'den yüzde 4,2'ye yükseldi.
- Türkiye'nin 5 yıllık CDS'nin, Şubat 2020'den bu yana ilk kez 250 baz puanın altına düştü.
7 ARALIK:
- Şimşek, Türkiye'nin 5 yıllık CDS'si 250 baz puanın altına düşmesiyle ilgili, "İyileşen risk primimiz sayesinde dış finansmana erişim kolaylaşırken dış finansman maliyeti de düşmektedir." dedi.
- Çin'in döviz rezervi varlıklarının, kasım ayında 3 trilyon 265 milyar dolara ulaştığı bildirildi.
9 ARALIK:
- İngiltere, AB ile ticareti artıracak, işletmeleri destekleyecek ve ekonomik büyümeyi sağlayacak şekilde ikili ilişkileri geliştirmek istediğini belirtti.
- Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), küresel mal ticaretinin 2024'ün son çeyreğinde ılımlı toparlanmasının beklendiğini ancak politik belirsizliklerin ortaya çıktığını bildirdi.
10 ARALIK:
- ABD'de tarım dışı iş gücü verimliliği, 2024'ün üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 2,2 ile beklentiler dahilinde arttı.
- Türkiye'de işsizlik oranı, ekimde bir önceki aya göre 0,1 puan artarak yüzde 8,8 olarak kaydedildi. Bu dönemde işsiz sayısı 3 milyon 175 bin kişi oldu.
- SPK, Merkezi Takas Kuruluşlarının kuruluş ve çalışma esaslarına yönelik değişikliğe gitti.
11 ARALIK:
- ABD'de TÜFE, kasımda aylık bazda yüzde 0,3, yıllık bazda yüzde 2,7 ile beklentilere paralel arttı.
- ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, mali sürdürülebilirlik konusunda endişe duyduğunu belirterek, görev süresi boyunca ABD'nin mali açığını daraltmada daha fazla ilerleme kaydedilemediği için üzgün olduğunu ifade etti.
- ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump, ülkeye 1 milyar dolar veya daha fazla tutarda yatırım yapacaklar için izin süreçlerinin hızlandırılacağını bildirdi.
- AB, çeşitli ekonomik programlarının finansmanı ve Ukrayna'nın desteklenmesinin devamı için 2025'te yaklaşık 160 milyar avroluk uzun vadeli tahvil ihraç edecek.
- BoC, politika faizini yüzde 3,25'e indirdi.
12 ARALIK:
- ABD'de ÜFE, kasımda aylık bazda yüzde 0,4, yıllık bazda yüzde 3 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti.
- ABD'de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 7 Aralık ile biten haftada 242 bine yükselerek piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
- ECB, piyasa beklentileri doğrultusunda 4. faiz indirimine giderek üç temel politika faizini 25 baz puan düşürdü.
- Türkiye'nin cari işlemler hesabında ekimde 1 milyar 880 milyon dolar, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında da 7 milyar 163 milyon dolarlık fazla oluşurken, cari işlemler hesabı yaklaşık 5 yıl sonra ilk kez üst üste 5 ay fazla verdi.
- İsviçre Merkez Bankası (SNB), politika faizini, ekonomiye destek için beklenmedik şekilde 50 baz puan düşürerek, gelişmiş ülkeler arasındaki politika faizi gevşeme döngüsündeki öncü konumunu korudu.
13 ARALIK:
- Avro Bölgesi'nde sanayi üretimi, ekimde bir önceki aya göre değişmedi.
- İngiltere ekonomisi ekimde sanayi üretimindeki düşüşün etkisiyle aylık bazda yüzde 0,1 küçüldü.
16 ARALIK:
- Fed New York Şubesinin açıkladığı imalat endeksi, aralıkta 0,2 değerine gerileyerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.
- ABD'de imalat sanayi PMI, aralıkta aylık 1,4 puan azalarak 48,3 ile piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.
- ECB Başkanı Christine Lagarde, ocakta daha fazla faiz indirimi sinyali verdi.
- İngiltere'de aralıkta özel sektör istihdamında yaklaşık 4 yılın en sert düşüşü görüldü.
- Çin'de perakende satışlar kasımda yıllık yüzde 3 artarak, ekimdeki yüzde 4,8'lik yükselişin altında performans sergiledi.
- Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri kasımda 939 milyar 460 milyon lira, giderleri 956 milyar 105 milyon lira oldu. Bütçede kasımda 16 milyar 646 milyon lira, ocak-kasım döneminde 1 trilyon 276 milyar 935 milyon lira açık oluştu.
17 ARALIK:
- İngiltere'de işsizlik ağustos-ekim döneminde yüzde 4,3 ile beklentilere paralel gerçekleşti.
- Özel sektörün yurt dışından sağladığı krediler dolayısıyla toplam borcu, Ekim 2024 itibarıyla 2023 yıl sonuna göre 15 milyar dolar artarak 177,7 milyar dolar oldu.
- AB, ekim ayında 3,9 milyar avro dış ticaret fazlası verdi.
- Avro Bölgesi'nde yatırımcı güveni, aralık ayında faiz indirimlerinin devam edeceği beklentisiyle yükseldi.
- Fransa Merkez Bankası, Fransız ekonomisi için gelecek yıllarda büyüme tahminlerini iç siyasi kriz ve küresel ekonomide artan belirsizlik nedeniyle düşürdü.
18 ARALIK:
- Fed, politika faizini beklentiler dahilinde 25 baz puan düşürerek yüzde 4,25-4,50 aralığına indirdi.
- Fed Başkanı Jerome Powell, para politikası duruşunun önemli ölçüde daha az kısıtlayıcı olduğunu belirterek, gelecek faiz indirimlerini değerlendirirken "daha temkinli" olacaklarını ifade etti.
- BoJ, piyasa beklentilerine paralel olarak politika faizini yüzde 0,25 seviyesinde sabit bıraktı.
- İsveç Merkez Bankası politika faizini 25 baz puan indirerek yüzde 2,50 seviyesine çekti.
19 ARALIK:
- TCMB toplam rezervleri, 13 Aralık haftasında bir önceki haftaya göre 4 milyar 92 milyon dolar artışla 163 milyar 482 milyon dolara çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
- BoJ, piyasa beklentilerine paralel olarak politika faizini yüzde 0,25 seviyesinde sabit bıraktı.
- BoE, politika faizini piyasa beklentileri doğrultusunda yüzde 4,75'te sabit bırakırken, gelecek faiz indirimlerine ilişkin kademeli ve temkinli yaklaşımın süreceğine işaret etti.
