Çin merkezli genç bir ekip tarafından geliştirilen DeepSeek, piyasaya sürüldüğünden beri teknoloji yatırımcılarının odağına yerleşti. Bazı analistler, DeepSeek’in küresel yatırımcıların Çinli teknoloji şirketlerinin yapay zekâ alanındaki potansiyelini yeniden değerlendirmesine yol açabileceğini düşünüyor.
Piyasalar, DeepSeek’in iddialarının doğruluğunu sorgulasa da bu gelişmenin yapay zekâ yatırımlarının temel varsayımlarını değiştirebileceğine inanılıyor.
Yapay zeka yatırımları nasıl etkilenecek?
DeepSeek’in modeli, yapay zekâ teknolojisi açısından önemli bir adım olarak görülüyor. Genel piyasa ve ekonomi için olumlu olsa da yarı iletkenler, veri merkezi altyapısı ve enerji sektörleri için bir değer kaymasını beraberinde getirebilir. Çünkü DeepSeek ile ortaya çıkan daha verimli modeller, yapay zekayı daha ucuz hale getirebilir ve sermaye harcamaları ile enerji tüketimi üzerindeki baskıyı azaltabilir.
Öte yandan daha ucuz modeller, yapay zekânın daha fazla kullanıcıya ulaşmasını ve şirketler tarafından daha hızlı benimsenmesini teşvik edebilir.
DeepSeek hangi sektörleri etkiliyor?
Büyük teknoloji şirketleri
Büyük teknoloji şirketleri, yapay zekâ yatırımlarıyla maliyetlerini ve enerji tüketimlerini optimize etmeye çalışsa da bu şirketlerin sermaye harcamalarını kısma ihtimali bulunuyor. En kötü senaryoda, teknoloji devlerinin yapay zeka yatırımları 2015-2019 seviyelerine geri dönebilir ve toplam yatırımları 24% azalabilir. Bu durum veri merkezi altyapı sağlayıcılarını olumsuz etkilese de teknoloji şirketleri için daha fazla nakit akışı sağlayarak olumlu sonuçlar doğurabilir.
Öte yandan, Microsoft (MSFT) ve Meta (META) gibi devler, veri merkezlerine yatırım yapmaya devam edeceklerini açıkladı. Ancak bu yatırımlar daha çok eğitim yerine çıkarım işlemlerine yöneliyor. Ayrıca, teknoloji devleri geleneksel çip bağımlılığını azaltmak için kendi entegre devrelerini tasarlamayı planlıyor.
Veri merkezi şirketleri
Büyük teknoloji şirketlerinden gelen yatırımların azalması, veri merkezi sektöründe gelir kaybına neden olabilir. 2028’e kadar çip üreticilerinin gelirlerinin 27% büyümesi beklenirken, yatırım planlarındaki değişiklikler nedeniyle 37,5 milyar dolarlık gelir riske girebilir. Bu da çip üreticileri için yaklaşık 7 puanlık bir gelir büyümesi kaybı anlamına geliyor.
Öte yandan bu değişiklikler aynı zamanda yeni kullanım alanlarının doğmasında ve güç talebinin artmasında da etkili oluyor. Örneğin, geçmişte bulut bilişim teknolojileri yarı iletken talebini artırmıştı. Benzer şekilde, DeepSeek’in sunduğu yenilikler de veri merkezi altyapısının verimliliğini artırarak uzun vadede talebi destekleyebilir.
Bu bağlamda, Digital Realty (DLR), Vertiv Holdings (VRT) ve Equinix (EQIX) gibi veri merkezi şirketlerinin etkilenmesi beklenebilir.
Enerji şirketleri
Veri merkezlerinin enerji tüketimi giderek artıyor. 2023’te ABD’nin toplam elektrik talebi 4.200 TWh olarak kaydedilirken, veri merkezleri bunun 200 TWh’sini oluşturdu.
ABD Enerji Bakanlığı’na göre, yapay zekâ yükleri önümüzdeki yıllarda 26% yıllık bileşik büyüme gösterebilir. Eğer bu oran gerçekleşirse, veri merkezlerinin elektrik tüketimi her 2,5 yılda bir 2 katına çıkabilir.
DeepSeek’in sunduğu verimlilik ise bu hızlı büyümeyi bir miktar baskılayabilir. Daha düşük bir büyüme senaryosunda, veri merkezlerinin elektrik tüketimi geçmişte olduğu gibi 13%’lük artış seviyesine geri dönebilse de temel beklentiler daha iyimser.
Elektrikli araçlar, sanayileşme ve otomasyon gibi faktörler de elektrik talebini yukarı çekmesiyle enerji sektörü içerisinde elektrik şirketleri öne çıkıyor. Son 10 yılda 0,7% büyüyen toplam elektrik talebinin, önümüzdeki yıllarda 2,5% YBBO ile büyümesi bekleniyor. Bu da elektrik sektörünü yatırım yapılabilir bir alan hâline getiriyor.
Ek olarak, nükleer enerji şirketleri ve küçük modüler reaktörler (SMR), enerji üretiminde kilit bir rol oynayabilir. Küçük modüler reaktörler, geleneksel büyük ölçekli nükleer santrallere kıyasla daha düşük maliyetli, daha esnek ve hızlı kurulabilen bir enerji çözümü sunuyor.
SMR teknolojisi geliştiren şirketler ve geleneksel nükleer enerji üreticileri, artan elektrik talebiyle birlikte önemli fırsatlar sunabilir. Bu alanda faaliyet gösteren Nuscale (SMR), Oklo (OKLO), Vistra (VST) ve Constellation Energy (CEG) gibi şirketler öne çıkabilir.
Yazılım ve bulut bilişim şirketleri
Bulut bilişim sağlayıcıları, yapay zekâ büyük modellerini son kullanıcıya açarak ve sektörel çözümler geliştirerek altyapı sağlayıcıları rolünü üstleniyor. Alibaba Cloud (BABA), Baidu Cloud (BIDU), Amazon Web Services (AMZN), Google Cloud (GOOGL) ve Microsoft Azure (MSFT) gibi büyük bulut platformlarının DeepSeek’in gelişiminden fayda sağlaması bekleniyor.
DeepSeek’in eğitimi ve çıkarım süreci büyük ölçüde GPU/CPU işlem gücüne dayanıyor. Bu da altyapı sağlayıcılarına yönelik talebi artırıyor. Bu bağlamda Oracle (ORCL), SAP (SAP), IBM (IBM) gibi yazılım şirketleri ve ServiceNow (NOW), Workday (WDAY), Zoom (ZM), Monday.com (MNDY), Salesforce (CRM), HubSpot (HUBS) ve Twilio (TWLO) gibi yazılım hizmet sağlayıcıları da pozitif etkilenebilir.
Siber güvenlik şirketleri
DeepSeek’in yapay zekâ destekli güvenlik çözümleri, tehdit tespiti ve savunma mekanizmalarını güçlendirebilir. Yapay zekaya yatırım yapan şirketler, harcamalarının önemli bir kısmını siber güvenliğe ayırabilir. Dolayısıyla; Fortinet (FTNT), Datadog (DDOG), CrowdStrike (CRWD), Cloudflare (NET) ve Okta (OKTA) gibi şirketletler bundan fayda sağlayabilir.
Önümüzdeki yıllarda yapay zekâ teması piyasaları olumlu etkilemeye devam edecek. Ancak bu trende yatırım yaparken seçici olunması gerekiyor.
Çin piyasalarında coşku hakim
DeepSeek’in sunduğu düşük maliyetli, yüksek performanslı ve açık kaynaklı yapay zekâ modeli, küresel teknoloji pazarında büyük bir etki yarattı. Analistler, bu gelişmenin küresel yatırımcıların Çinli teknoloji şirketlerinin yapay zekâ alanındaki potansiyelini yeniden değerlendirilmesinde etkili olacağını düşünüyor.
Goldman Sachs’e göre, DeepSeek’in yükselişi yapay zekâ sektörünün donanım altyapısından yazılım uygulama katmanına doğru kaymaya başladığını gösteriyor. Özellikle Çin teknoloji hisseleri, bu yeni dalgadan en fazla yararlanabilecek gruplar arasında yer alıyor. Analistler, DeepSeek’in ortaya çıkışıyla Çin’in yapay zekâ alanındaki yükselişine daha fazla dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor.
Çinli bulut bilişim şirketi Kingsoft Cloud (KC) son bir ay içinde 120%’nin üzerinde değer kazandı. Goldman Sachs, Çin’in yapay zekâ uygulama katmanında geniş bir etki alanına sahip olduğunu ve doğal dil işleme, bilgisayarlı görüntüleme ve makine öğrenimi gibi birçok alanda faaliyet gösterdiğini belirtiyor. Tencent (TCEHY), Alibaba (BABA) ve Baidu (BIDU) gibi Çinli internet devleri, yapay zekâ uygulamalarında önemli ilerlemeler kaydediyor.
Bu şirketlerin özellikle yazılım ve uygulama alanında yüksek maruziyeti bulunması nedeniyle, kısa vadede performanslarının donanım ve yarı iletken sektörüne odaklanmış şirketlerden daha iyi olabileceği düşünülebilir.
Goldman Sachs analistleri, DeepSeek’in başarısının yapay zekâ sektöründeki dönüşümün donanım altyapısından yazılım uygulamalarına kaydığını gösterdiğini ve bunun küresel piyasalarda çeşitlendirilmiş büyüme için yeni fırsatlar sunduğunu belirtiyor.
Çin teknoloji hisselerinin geleceğine yönelik olumlu beklentiler, Goldman Sachs’in ABD ve Çin teknoloji hisseleri arasındaki 66%’lık değerleme farkının kapanabileceğine dair öngörülerini destekliyor. Çin Yeni Yılı tatili süresince Çin varlıkları güçlü bir performans sergiledi.
Genel olarak küresel teknoloji yatırımları içinde Çin teknoloji hisselerinin giderek daha fazla önem kazanması bekleniyor. Çin piyasasının potansiyeli ve küresel etkisi küçümsenmemeli. Ek olarak, ABD-Çin ticaret savaşının sessizce tırmanmaya devam ettiği göz önüne alındığında potansiyel riskleri de hesaba katmak mantıklı bir hamle olarak değerlendirilebilir.
