Alman hükümeti, sanayi sektöründeki dev şirketleri kurtarmaya odaklanırken, ülkenin hızla büyüyen ancak tam anlamıyla değerlendirilmemiş hizmetler sektöründeki potansiyeli göz ardı ediyor. Bir dönem Avrupa’nın büyüme motoru olarak adlandırılan Alman ekonomisi, 2018’den bu yana euro bölgesindeki diğer ülkelerin gerisinde kalırken, Volkswagen gibi dev otomotiv firmalarının Almanya’daki bazı fabrikalarını kapatma planları ekonomiyi daha da zorluyor.
Bu zorluklara ek olarak Almanya’da Çarşamba günü hükümet koalisyonu çöktü. Başbakan Olaf Scholz, maliye bakanını görevden alarak, bütçe politikası ve ekonomi yönü konusundaki anlaşmazlıkların sonunu getirdi. Scholz enerji maliyetlerini düşürme ve otomotiv sektöründe istihdamı koruma gibi devlet destekli tedbirleri savunurken, serbest piyasa yanlısı bakan Christian Lindner, harcama kesintileri, daha düşük vergiler ve daha az düzenleme ile Almanya’nın “sanayi kalbinin” korunmasını istedi.
Hizmetler sektöründe büyüme fırsatları
Reuters ile yapılan röportajlarda, Alman ekonomistler ve girişimciler, Almanya’nın, Avrupa’daki diğer ülkelerle kıyaslandığında daha küçük bir hizmetler sektörüne sahip olduğunu ancak bu sektörün hızla büyüdüğünü belirtiyor. Almanya Ekonomik Araştırma Enstitüsü (IW) verilerine göre, bu yılın ilk yarısında hizmetler sektörü yüzde 1,6 oranında büyürken, üretim sektörü yüzde 2,8 oranında küçüldü. Almanya’nın GSYİH’sinin yüzde 70’ini oluşturan hizmetler sektörü, Fransa’da yüzde 78, İtalya’da yüzde 72 ve İspanya’da yüzde 75 seviyelerine ulaşmış durumda.
Bruegel düşünce kuruluşu ekonomisti Guntram Wolff, “Hizmetler sektörünü desteklemek, imalat sektöründeki küçülmeyi fazlasıyla dengeleyebilir,” diyerek sektöre daha fazla önem verilmesi gerektiğini vurguladı.
Bürokrasi, küçük işletmelerin önünde engel oluşturuyor
Küçük ve orta ölçekli işletmelerin oluşturduğu girişimciler, Almanya’daki bürokratik işlemler ve ağır düzenlemelerin, yeni işlerin ve istihdam olanaklarının yaratılmasını engellediğini belirtiyor. Selina Finance’in kurucusu Leonard Benning, İngiltere’de fintech şirketini çevrim içi olarak birkaç gün içinde kurabildiğini ancak Almanya’da otomat işletmesi DAP GmbH’yi kurmak için dört ay boyunca birçok bürokratik engelle karşılaştığını açıkladı.
Alman Ticaret ve Sanayi Odası’nın (DIHK) yaptığı bir ankette, hizmetler sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin yüzde 56’sı düzenlemeleri en büyük endişe kaynağı olarak gösterdi. Sanayi sektöründeki katılımcılar ise iç talepteki riskleri ve enerji fiyatlarını ana sorun olarak ifade etti.
Çalışan kıtlığı ve mesleki standartlar
Almanya’daki birçok hizmet sektörü mesleği, belirli yasal standartlar ve sertifikalara sahip olmayı gerektiriyor. DIHK raporuna göre, hizmetler sektöründeki şirketlerin yüzde 50’si çalışan bulmakta zorlanıyor. Avrupa Komisyonu verilerine göre Almanya’da iş gücünün yüzde 33’ü düzenlemeye tabi mesleklerde çalışırken, bu oran AB ortalamasının (yüzde 21) çok üzerinde.
Pretium Associates’in yönetici direktörü Marcel Krieb, Almanya’nın katı istihdam niteliklerinin genç yetenek bulmayı zorlaştırdığını belirtti. Alman Kamu Denetçileri Odası’nın Temmuz raporuna göre, Almanya’daki denetçilerin yalnızca yüzde 1,4’ü 30 yaşın altında iken, yüzde 31’i 50-59 yaş aralığında.
Hizmetler sektörüne yeterince ilgi gösterilmiyor
Sanayi sektörü güçlü iş lobisi BDI tarafından temsil edilirken, Almanya’daki hizmetler sektörü küçük ve dağınık dernekler tarafından temsil ediliyor. Hamburg Commercial Bank’ın baş ekonomisti Cyrus de la Rubia, hizmetler sektörüne dair istatistiklerin sınırlı olmasının bu sektörün politika yapıcılar tarafından yeterince önemsenmediğinin göstergesi olduğunu ifade etti.
Bütçe komisyonunun bu haftaki son toplantısı iptal edildi
Almanya'da seçimin zamanlaması konusunda siyesi partiler arasında yaşanan tartışmalar Parlamento bütçe komisyonunun bu haftaki son toplantısının iptal edilmesine yol açtı.
Toplantını ertelenmesi Avrupa'nın en büyük ekonomisindeki ekonomik krizi önlemek için hükümet müdahalesi çağrılarının arttığı bir dönemde Almanya'nın 2025 bütçesini geciktirme riski taşıyor.
Scholz hükümeti, Hür Demokratlar'ın (FDP) koalisyondan ayrıldığı Çarşamba gününden bu yana parlamentoda çoğunluğa sahip değil.
Komite toplantısının iptal edilmesi, Scholz'un Sosyal Demokratları ve hükümette kalan Yeşiller bir bütçe önerse bile, Federal Meclis'te bir bütçeyi onaylayacak çoğunluğun bir araya gelme olasılığını azaltıyor.