Ekonomi

ABD'nin Çin'e sağladığı özel ticaret statüsünü kaldırması tartışılıyor

Ticaret uzmanları, ABD Başkanı Donald Trump'ın Çin'in ticaret uygulamalarına ilişkin şikâyetlerinin, Çin ile serbest ticareti tesis eden 25 yıllık bir ABD yasasının, Daimi Normal Ticari İlişkiler (PNTR), yürürlükten kaldırılması ihtimalini artırdığı öne sürüldü.

Çin'e ABD ile ticarette özel statü sunan yasanın kaldırılması gümrük vergilerini ortalama %61 yükseltebilecek.

Genel olarak ABD hükümetini ticaret ortaklarına gümrük vergisi uygulamaktan alıkoyan yasal düzenleme, 2000 yılında Çin'in ABD'ye ihracatının önünü açan büyük bir hamleyle Çin'i de kapsayacak şekilde genişletilmişti.

Geçtiğimiz ay Temsilciler John Moolenaar ve Tom Suozzi, Çin ile Daimi Normal Ticari İlişkiler yasasının yürürlükten kaldırılması için bir yasa tasarısı sundu. "Ticaret Adaletini Yeniden Sağlama Yasası" olarak adlandırılan iki partili tasarı, Çin ile normal ticari ilişkilerin askıya alınmasını ve bazı ihracatlarına uygulanan gümrük vergilerinin beş yıl içinde %35 ila %100 arasında artırılmasını öneriyor.

Çin ile PNTR'nin kaldırılmasının sonuçları önemli olacakr. Oxford Economics ekonomistleri, ABD-Çin İş Konseyi için hazırladıkları bir raporda, Çin'in ABD'ye yaptığı tüm akaryakıt dışı ihracatın, Çin'deki Amerikan şirketleri tarafından yapılmış olsalar bile, mevcut %19'luk orandan ortalama %61'lik bir gümrük vergisi oranına tabi olacağını söyledi.

Kasım 2023'te yayınlanan rapora göre, ticaret statüsünün kaldırılması ABD gayrisafi yurtiçi hasılasını beş yıl içinde 1.9 trilyon dolara kadar azaltabilir ve 801,000 ABD'li istihdamını azaltabilir.

Çin İş Konseyi (USCBC) yaptığı açıklamada, Çin'in Dünya Ticaret Örgütü ya da Birinci Aşama anlaşması (Pekin ve Washington arasında 2020 yılında imzalanan ve Çin'in iki yıl içinde 200 milyar dolar değerinde ek ABD ihracatı satın almasını gerektiren bir anlaşma) kapsamındaki tüm yükümlülüklerini yerine getirmemiş olmasına rağmen, "USCBC'nin PNTR'nin yürürlükten kaldırılmasına yönelik çabaları desteklemediğini" belirtti.